۱۳۸۷ تیر ۱, شنبه

رکود چندرسانه ای ها

علل ركود تولید و فروش نرم‌افزارهای چندرسانه ای : نرم‌افزارهای چند رسانه‌یی به عنوان یكی از جنبه‌های تنوع نرم‌افزاری‌ در حوزه‌ی آموزشی به شدت تاثیرگذار و رو به گسترش‌اند و نقش موثری در ارتقای نظام آموزشی دارند اما به اعتقاد تحلیلگران سرمایه‌گذاری در كشور بروی این بخش به دلیل رعایت نشدن قانون كپی‌رایت برگشت سرمایه ندارد و این بازار در كشور در حالت ركود به سر می‌برد.

عباس فرزین - یك كارشناس - معتقد است كه در صادرات فن‌آوری اطلاعات صرفا بحث نرم‌افزار مطرح نیست و علاوه بر آن به تخصص بالا در طراحی نرم‌افزار نیاز بوده و خدمات مهندسی نیز بخش مهمی ‌از آن است.

به گفته‌ی او در كشور ما نیز نرم‌افزار به عنوان بیست و دومین صنعت در وزارت صنایع قلمداد شده اما چندان جدی گرفته نشده است اما در هر صورت دولت به سمت الكترونیكی شدن پیش می‌رود و مجبور است همه‌ی عملیات‌هایی را كه در گذشته به صورت سنتی انجام می‌داد،‌ دیجیتالی و در بستر رایانه انجام دهد و این حجم زیادی كار را برای متخصصان ایجاد می‌كند و در صورت برون سپاری این كارها در بخش خصوصی نیز توسعه می‌یابد.
این كارشناس همچنین با اشاره به تصویب قانون كپی رایت برای محصولات ایرانی تصریح كرد:‌ ما معضلات زیادی در اجرای این قانون داریم اما اجرای درست این قانون در كشور موجب پیشرفت و اقتصادی شدن طرح‌های نرم افزاری خواهد شد.

● فروش نرم‌افزارهای چندرسانه‌یی در حال ركود به سر می‌برد
مهدی علی‌اكبریان - مدیر یك شركت نرم‌افزاری - معتقد است: هیچ اتفاق خاصی طی دو سال گذشته در عرصه‌ی تولید نرم‌افزار در كشور رخ نداده است. نرم‌افزار ابزاری برای شفاف‌سازی و كمك به سازمان‌های دولتی به شمار می‌رود و بخش اعظم بازار نرم‌افزار در كشور بازار دولتی است و استراتژی دولتی‌ها هم شفاف‌سازی نیست.

او ادامه داد: بنابراین بودجه‌ای به این بخش اختصاص نمی‌دهند و ما با مقدار زیادی پروژه‌های انجام نشده و هزینه‌های بدون نتیجه مواجهیم كه بازار نرم‌افزار را به ركود كشانده است.

علی‌اكبریان گفت: فروش نرم‌افزارهای چندرسانه‌یی در كشور تابع فروش رایانه‌های خانگی بوده و هر دو در حال ركود به سر می‌برند و بخش مهمی از بازار مذكور را نرم‌افزارهای خارجی كه به فارسی ترجمه شده و بدون لیسانس شركت خارجی كپی شده‌اند به خود اختصاص داده‌اند؛ نرم‌افزارهای چند رسانه‌یی تولید داخل با محتوای بومی نیز بازار ثابت خود را دارند.

این كارشناس با اشاره به تغییر نوع تقاضای نرم‌افزار در بازار كشور گفت: در یك دوره‌ای سفارش نرم‌افزار توسط سازمان‌ها، جنبه‌ی نمایشی و رفع تكلیف داشت اما در حال حاضر تقاضا به سمت نرم‌افزارهای استاندارد شده، با سابقه‌ی بیشتر و مفید سوق پیدا كرده است و این امر ناخودآگاه به بازار شكل خوبی داده و تولید نرم‌افزارهای تخصصی را گسترش خواهد داد.

● بخش نرم‌افزار با رعایت نشدن كپی‌رایت برگشت سرمایه نخواهند داشت
الهه عصاری - مدیر یك شركت نرم‌افزاری - افزایش تقاضا برای نرم‌افزار را در جهت رشد آن بسیار مهم ارزیابی كرد و خاطر نشان كرد: شركت‌های خصوصی اگر توانایی تامین نیازهای بازار داخلی و افزایش تقاضا را نداشته باشند، با توجه به رقابت‌های فشرده و نیاز به رعایت استانداردها در بازار خارجی برای تولید و ارایه‌ی نرم‌افزار با دشواری مواجه خواهند بود.

او با توجه به حجم بزرگ دولت در سازمان‌ها و ادارات دولتی نیاز فراوانی به نرم‌افزار وجود دارد افزود: این نیازها هم در بخش دولتی و هم غیردولتی بالقوه بوده و فعال نشده است كه این امر دلایل مختلفی از جمله تغییرات مدیریتی و سیاست‌گذاری در كشور دارد.

عصاری همچنین با اشاره به تقاضای موجود برای نرم‌افزار در حوزه‌های اداری، مالی و تخصصی تصریح كرد: با اجرای طرح تكفا و ارایه‌ی بودجه‌های استانی، تقاضا برای نرم‌افزار در سازمان‌های دولتی شفاف بیان شد و در نتیجه با برگزاری مناقصات و تاسیس شركت‌های جدید، بازار نرم‌افزار تكانی خورد.
او در ادامه با بیان این كه نرم‌افزارهای چندرسانه‌یی نقش موثری در ارتقای نظام آموزشی دارند، اظهار كرد: عده‌ای اعتقاد دارند كه سرمایه‌گذاری در این بخش به دلیل رعایت نشدن قانون كپی‌رایت برگشت سرمایه نخواهند داشت كه ادامه‌ی این وضعیت به زیان فرهنگ كشورمان تمام خواهد شد.

● بازار داخلی به نرم‌افزارهای مدیریتی نیاز مبرم دارد
به گفته‌ی علی اكبر جلالی - استاد IT دانشگاه علم و صنعت ایران - باید در بخش صنعت نرم‌افزار به متخصصان تولید نرم افزار‌ و هم منابع مصرف اعم از بازار داخلی و خارجی و همین طور نرم‌افزار توجه داشت.
او گفت: در حوزه‌ی نیروی انسانی برای توسعه‌ی نرم‌افزار نیروی لازم در سطح ملی و بین‌المللی در كشور وجود دارد اما در حوزه‌ی مصرف نرم‌افزار كشورهای در حال توسعه مانند ایران به نرم‌افزار بیشتری نسبت به كشورهای توسعه یافته نیاز دارند در نتیجه در بازار داخلی نیاز مبرمی‌ به نرم افزار به خصوص نرم‌افزارهای قوی در مدیریت وجود دارد اما در بازارهای خارجی نتوانسته‌ایم مانند كشورهای هندوستان و ایرلند بخشی از بازار را به خود اختصاص دهیم.

جلالی با بیان این كه ما در سه حوزه‌ی نیروی متخصص، منابع مصرف و تنوع نرم افزار با مشكلاتی رو به رو هستیم تصریح كرد: نیروهای متخصص تولید نرم افزار یا به خارج از كشور مهاجرت كرده و یا رغبت چندانی به فعالیت به دلیل رعایت نشدن قانون مالكیت معنوی ندارند.
او ادامه داد: در رابطه با صدور نرم افزارهای خارجی نیز به دلیل این كه معمولا از نرم‌افزارهای غیرقانونی استفاده می‌كنیم موفقیت چشم گیری نداشته‌ایم اما در حوزه‌ی فروش نرم افزار اگر به صورت سازمان دهی شده و در چارچوب مقررات بین‌المللی عمل كنیم قطعا می‌توانیم جایگاه مناسبی به دست آوریم.

● ۹میلیون دلار صادرات نرم‌افزار در هشت ماهه‌ی‌ نخست سال۸۵
محمدرضا طلایی - نایب رییس اتحادیه‌ی صادركنندگان نرم‌افزار ایران - در این باره گفت: ما در سال ۸۴ در حدود ۱۵ میلیون دلار و در هشت ماهه‌ی نخست سال ۸۵،‌ ۹ میلیون دلار صادرات نرم‌افزار داشته‌ایم و امیدواریم آمار صادراتمان را در سال ۸۶ با توجه به بسته‌ی حمایتی كه با همكاری سازمان توسعه و تجارت ایران و اتحادیه‌ی صادركنندگان نرم‌افزار در مرحله‌ی اجرایی است و با كمك‌های دولتی به تولیدكنندگان محصولات IT به ۳۰ میلیون دلار برسانیم.
او ادامه داد: ما در داخل كشور مشكل اجرا نشدن قانون حمایت از پدیدآوردندگان نرم‌افزارهای رایانه‌یی و در نتیجه جذب نشدن سرمایه‌گذارهای داخلی و خارجی برای تولید نرم‌افزار داریم كه كمبود سرمایه‌گذاری در این بخش به كاهش تولید و همچنین پایین بودن كیفیت محصولات تولیدی منجر می‌شود و از طرف دیگر كیفیت پایین محصولات صادرات را نیز دچار مشكل می‌كند.

وی همچنین با اشاره به عضویت تعداد ۲۵۰ شركت در مجمع ناشران الكترونیك و فعالیت آن‌ها در عرصه‌ی نرم‌افزارهای چند رسانه‌یی تاكید كرد: این شركت‌ها می‌توانند انتقال دهنده‌ی فرهنگ و تاریخ كشورمان باشند و یكی از ابزارهای نوین آموزشی و فرهنگی هستند اما این شركت‌ها كه عمدتا كوچك و متوسط هستند مورد تهاجم سارقان نرم‌افزارهای چندرسانه‌یی قرار می‌گیرند و سرمایه‌شان را از دست می‌دهند.
به اعتقاد وی ما هنوز نتوانسته‌ایم بخش دولتی را برای حمایت از این صنعت قانع بكنیم در حالی كه قشر جوان فعال در این بخش مانند دیگر بخش‌های فرهنگی از جمله سینما و موسیقی برای انتقال فرهنگ كشورمان فعالیت می‌كنند اما از حداقل حمایت‌های قانونی و معنوی دولت برخوردار نیستند

داروی ایرانی ، پلاسمای ایران

نیاز به پلاسما و فرآورده های مشتق از آن در سطح دنیا رو به افزایش است؛ با این همه و با وجود جایگاه قابل قبول سازمان ملی انتقال خون ایران در منطقه و بیش از ۳۰ سال پیشینه فعالیت در صنعت پلاسما، هنوز از جایگاهی كه باید در این صنعت داشته باشیم، عقبیم. به عبارتی، سهم ما از این صنعت هیچ نیست اما بسیار اندك است.
به عقیده برخی از كارشناسان، ایران می توانست سهم قابل قبولی از صنعت پلاسما را در جهان به خود اختصاص دهد؛ اما جنجال سازی به جای ارتقای سطح كیفی آنچه داشته ایم و سوءمدیریت مانع از آن شده است.بیش از ۵۰ درصد حجم خون از پلاسما تشكیل شده است. آلبومین، گاماگلوبین، ایمنوگلوبولین های اختصاصی و فاكتورهای انعقادی از جمله فرآورده های عمده پلاسمایی است كه نیاز حیاتی گروهی از بیماران را برطرف می كند. اما شناخت تأثیر مثبت برخی از این فرآورده ها در روند بهبود دسته دیگری از بیماری ها موجب رشد روزافزون نیاز به پلاسما و مشتقات آن در سطح دنیا شده است. به طوری كه گاه موضوع كمبود پلاسما در سطح جهان مطرح می شود.
● این مرده را آرام بگذارید
در سال ۱۳۵۵ ، پس از تشكیل سازمان انتقال خون ایران، نخستین پالایشگاه فرآورده های پلاسمایی با ظرفیت پالایش حدود ۲۰ هزار لیتر پلاسما در سال آغاز به كار كرد. از سال ۱۳۶۷ طرح ساخت پالایشگاه پلاسما در دستور كار سازمان انتقال خون قرار گرفت. این سازمان با عقد قراردادی با یك شركت خارجی، به ساخت پالایشگاهی با ظرفیت ۸۰ هزار لیتر پلاسما در سال اقدام كرد. این پالایشگاه در سال ۱۳۷۴ به بهره برداری رسید.
اما اشكال پالایشگاه یعنی نداشتن سیستم های نوین ویروس زدایی محصولات تولیدی موجب شد خط تولید فاكتورهای انعقادی تا زمان راه اندازی سیستم ویروس زدایی تعطیل شود و تلاش چند مدیرعامل در این سال ها در سازمان برای اجرای طرح ویروس زدایی و ارتقای تولید به نتیجه نرسید. نتیجه این كه در سال ۱۳۸۳ باقی مانده خط تولید پالایشگاه قدیمی نیز جمع و به انبار منتقل و پرونده تولید فرآورده های پلاسمایی بسته شد.
هرچند اكثر مسئولان در این باره تمایلی به بازگشت به گذشته را ندارند و برخی معتقدند بهتر است این مرده را در گورش آرام بگذاریم، اما برخی از كارشناسان تعطیلی پالایشگاه به جای ارتقای سطح كیفی آن را یك اشتباه استراتژیك می دانند. اما اگر به هر رویداد و اتفاقی به دلیل گذشت زمان بی توجهی شود، گذر زمان به سایه امنی برای برخی از دست اندركاران كه دچار اشتباه می شوند تبدیل نخواهد شد و اشتباه ها زیر این سایه رنگ نخواهد باخت تا فراموش شود؟
● كمی دور از دسترس
ما در صنعت پلاسما از جایگاه واقعی مان عقب تریم. دكتر حسن ابوالقاسمی، مدیرعامل سازمان انتقال خون، به ۳ مشكل و علت عمده در این زمینه اشاره می كند: «یكی از مشكلات در این زمینه بها ندادن به دانش پلاسما و استحصال دارو از پلاسما در كشور است. ما طی سال ها، انتقال خون خوبی داشتیم اما هیچ وقت سعی نكردیم در زمینه صنعت پلاسما رشد مناسبی داشته باشیم. موضوع دیگر این است كه آلودگی های ناشی از فاكتورهای انعقادی وارد شده به كشور، به غلط یا به دروغ به داخل نسبت داده شد و موجب شد كارهایی هم كه در حال انجام بود، متوقف شود. نكته دیگر این كه هیچ وقت بخش غیردولتی تشویق به سرمایه گذاری در این صنعت نشد. در حالی كه هر صنعتی كه در انحصار بخش دولتی باقی بماند، رشد مناسبی نخواهد داشت.»
این ۳ نكته از جمله عواملی است كه موجب شده «صنعت پلاسما» و گرفتن سهمی از آن با وجود شایستگی های موجود در كشور، كمی دور از دسترس بنماید. اما چرا پالایشگاه، به جای سعی در ارتقای آن تعطیل شد؟
دكتر ابوالقاسمی می گوید: «در آن زمان خیلی از پالایشگاه های موجود در دنیا به همین صورت بود. مهم این است كه برخورد ما با این موضوع چگونه باشد. در چین هنوز پالایشگاه هایی با همان كیفیت فعال است. آنها آنچه را كه مشكلی دارد، فوری منهدم نمی كنند بلكه ایرادش را برطرف و تكمیلش می كنند. به نظر من، در این باره ما خوب عمل نكردیم و به جای ارتقای سیستم، موضوع را در یك چم و خم پیچیده سیاسی وارد كردیم و به خاطر همین هم الآن هیچ چیز نداریم.»
او می افزاید: «به نظر من، باید برای حركت به سمت جلو بیشتر تلاش كنیم. بیرون آوردن این مرده و آب كشیدنش مشكلی را حل نمی كند.»
● ردپای مافیا
ابوالقاسمی به چند نكته دیگر نیز اشاره می كند: «درست است كه اتفاقاتی افتاد و مدیریت ها باید قوی تر از این اعمال می كرد، اما تمام مشكلات، بدشانسی ها و سوءمدیریت ها كه در پالایشگاه به وجود آمد، اصلاً در برابر پولی كه برای خرید دارو از سال های گذشته پرداخت می شود و پرت مصرف دارو قابل مقایسه نیست و نباید این موضوع را این قدر بزرگ كنیم. در واقع، ۵ برابر پولی كه صرف آن پالایشگاه شد، صرف خرید دارو در هر سال می شود. حتی در آن زمان هیچ كس نمی گفت كه چرا این رقم صرف خرید دارو می شود اما این موضوع كه پالایشگاه چند تومان ارزان تر یا گران تر است، بحث روزنامه ها بود. اتفاقاً مشكل از همین جا شروع شد. اگر این بحث ها و دادگاه ها نبود، كار بهتر از این پیش می رفت.
نمی گویم نباید به این بحث ها پرداخته شود اما پولی كه در آن زمان صرف خرید تجهیزات برای پالایشگاه شد، ۱۴ میلیون دلار بود كه فقط ۷ میلیون دلار آن پرداخت شد. تردیدی نیست كه این پرت منابع مالی بود، اما موضوع این است كه هر وقت خواستیم در این زمینه گام برداریم و كاری انجام دهیم، عده ای ناكامی ها و شكست ها را فوق العاده بزرگ جلوه دادند تا مبادا كسی جرأت ورود به این عرصه را پیدا كند. چرا كسی موضوع صرف ۶۰ ـ ۵۰ میلیون دلار برای خرید داروهای مشتق از پلاسما را مطرح نمی كرد؟ این قبیل كارها اینجا همیشه با جار و جنجال همراه است، در حالی كه در سایر كشورها این طور نیست.»
آیا دكتر ابوالقاسمی رسانه ها را مقصر می داند؟
او در پاسخ به این سؤال می گوید: «بحث رسانه ها نیست، بحث مافیای داروست. این مافیا همیشه وجود دارد و منافعش در واردات است. بنابراین، سعی می كند هر تلاشی را برای تولید دارو در داخل خدشه دار كند. كسی تردید ندارد كه تلاش هدفمند از سوی مافیا برای شكست فناوری تولید دارو در داخل وجود دارد. این فقط محدود به داروهای مشتق از پلاسما و صنعت پلاسما هم نیست. اما پلاسما و محصولات پلاسمایی به خاطر گران بودنش و این كه یك چهارم یارانه دارویی كشور را به خود اختصاص می دهد، بیشتر از سایر داروها مورد توجه است.»
● ۳ استراتژی جدید و ایجاد پالایشگاه در برنامه سازمان
مدیرعامل سازمان انتقال خون می گوید: «پس از تشكیل هیأت مدیره جدید پالایشگاه، ۳ استراتژی در شركت پالایش و پژوهش و سازمان انتقال خون تدوین شد. اول این كه بنا گذاشتیم تمام مقررات و استانداردهای لازم را برای پلاسمای ایرانی اعمال كنیم. به این ترتیب، كیفیت پلاسمای تولید شده در داخل ارتقا یافت. گذشته از این، ارسال پلاسما به خارج برای تولید داروهای مشتق از این پلاسماها برای مصرف در داخل كشور، ۳۵ درصد صرفه جویی ارزی به همراه داشت. در سال گذشته، ۱۰۰ هزار لیتر پلاسمای استاندارد برای تولید محصول به خارج صادر شد.
استراتژی دوم رفع هر نوع مانع برای مشاركت بخش غیردولتی در صنعت پلاسما بود. استراتژی سوم این بود كه در حد امكان ، پالایشگاه كوچكی در محل شركت پالایش و پژوهش راه اندازی كنیم تا این تابو شكسته شود كه نمی توان در این عرصه وارد شد. هدف ما از این امر تشویق بخش غیردولتی برای ورود به صنعت پلاسماست.
برخی عقیده دارند تهیه پلاسما در كشور و ارسال آن به خارج برای تولید دارو به صرفه تر از ساخت پالایشگاه است.
اما دكتر ابوالقاسمی این نظر را رد می كند. او می گوید: « پالایشگاه بسیار باصرفه تر است. پالایشگاه ضمن این كه ایجاد شغل می كند، دانش و تخصص موجود در كشور را نیز افزایش می دهد. ایجاد پالایشگاه سود زیادی هم در زمینه تولید پلاسما و هم در زمینه تولید مشتقات پلاسما به همراه دارد و یك نوع خودكفایی ارزشمند است. باید این نكته را هم در نظر گرفت كه همه شركت ها در خارج از كشور در قالب پالایش قراردادی كار نمی كنند و ممكن است در زمینه گرفتن پلاسما و تهیه دارو از آن، قراردادی ببندند كه اصلاً صرف نكند.»

او در این باره كه برای تولید برخی مشتقات روش های نوتركیب جایگزین استفاده از پلاسما می شود و آیا این امر بر صنعت پلاسما تأثیرگذار خواهد بود و ساخت پالایشگاه را تحت الشعاع قرار خواهد داد یا نه، می گوید: «فقط فاكتورهای انعقادی به روش نوتركیب ساخته می شود و سایر محصولات، همچنان از پلاسما به دست می آید. بنابراین، صنعت پلاسما نه تنها جایگاهش را در دنیا حفظ خواهد كرد، بلكه این جایگاه به دلیل افزایش نیاز به پلاسما و فرآورده های پلاسمایی ارتقا خواهد یافت.»
● ایران تنها كشوری است كه بیمه تعهدی در قبال خون ندارد
رسیدن به شاخص اهدای ۱۰۰ درصد خون داوطلبانه، اهدای خون ۲۵ در هزار نفر و تلاش های انجام شده برای ارتقای سطح سلامت خون، پلاسما و فرآورده های مشتق از خون از جمله فاكتورهایی است كه به گفته مدیرعامل سازمان انتقال خون، انتقال خون ایران را به یكی از كشورهای مطرح در این زمینه تبدیل كرده است، اما هنوز جای كار بسیار است.
دكتر ابوالقاسمی می گوید: در سال ،۸۴ كمبود مخفی در رساندن خون به بیمارستان ها حس می شد.یعنی ممكن بود بعضی بیماران چند ساعت منتظر فراهم شدن خون بمانند. به همین دلیل هدف ۲۰ درصد افزایش خون گیری را در برنامه قرار دادیم. اهدای خون با ۲۰۰ هزار واحد افزایش به یك میلیون و ۶۶۰ هزار واحد رسید. اگر سال گذشته با مشكل بودجه مواجه نمی شدیم، افزایش ۲۰ درصدی محقق می شد. اما امیدواریم امسال به این حد افزایش در اهدای خون دست یابیم. امسال همچنین با حذف خون جایگزین در استان سیستان و بلوچستان، ایران در فهرست كشورهایی قرار می گیرد كه اهدای خون در آنها كاملاً داوطلبانه است و خون جایگزین ۱۰۰ درصد حذف شده است. استفاده از كیت ها و كیسه های خون با كیفیت بهتر از دیگر اقدام ها بود. گذشته از این، سیستم خودكار در انتقال خون تهران راه اندازی شد و در ۶ ماه نخست سال جاری، این سیستم برای كاهش خطای انسانی در مراحل تهیه فرآورده ها و انجام غربالگری و كارهای آزمایشگاهی بر روی خون های اهدایی در مراكز انتقال خون ۱۰ استان كشور راه اندازی می شود. نیمه اول امسال، همچنین با ورود بخشی از تجهیزات لازم، تمام شهرهای كشور به دستگاه پلاسمافرز خودكار مجهز می شود. این دستگاه ها از رنج بیمار برای تعویض پلاسما می كاهد.
او معتقد است برای این كه بهترین فرآورده ها در اختیار بیماران قرار گیرد، باید بیشتر در این زمینه سرمایه گذاری شود: «انتظار داشتیم سازمان مدیریت و برنامه ریزی بودجه ای در شأن سازمان انتقال خون به این سازمان اختصاص می داد كه چنین نشد. می توان گفت اگر برای ادامه تلاش های سازمان، كار فوق العاده ای صورت نگیرد، این راه نیمه تمام خواهد ماند. وقتی مردم برای اهدای خون صف می كشند، ما ملزم هستیم كه حداكثر تلاش را برای حفظ كیفیت خون های اهدایی در حد مطلوب به كار بندیم.»
ابوالقاسمی بر لزوم استفاده از تجهیزات جدید تأكید دارد: «…اما این، همه كارهایی نیست كه باید انجام دهیم. وقتی سیستمی رشد می كند باید حق آن رشد را ادا كنیم و قیمت تمام شده اش را بپردازیم. استفاده از روش های جدید هزینه بر است. برای مثال، اگر فردی نیاز به پلاكت داشته باشد، با استفاده از روش های فعلی باید از ۱۰ نفر خون بگیرد تا پلاكت مورد نیاز فراهم شود. یعنی برای ۱۰ واحد پلاكت، فرد را در معرض ۱۰ نفر قرار می دهید در حالی كه با استفاده از «پلاكت فرز» در یك زمان ۶ واحد پلاكت از یك فرد گرفته می شود بدون این كه سایر فراورده ها از فرد گرفته شود. هزینه این روش، ۱۰ برابر قبلی است، اما نمی توانیم تا قیامت بگوییم چون نداریم پس نباید انجام دهیم. ما توقع قیمت تمام شده در كشورهای اروپایی را نداریم، قیمت تمام شده در كشورهای جهان سوم را بپردازند تا سیستم ارتقا یابد. بودجه سازمان انتقال خون حتی در آن حد هم نیست.»
او به نكته دیگری اشاره می كند: «ایران تنها كشوری است كه در آن، بیمه هیچ تعهدی در قبال خون ندارد.»
مدیرعامل سازمان انتقال خون در این باره می گوید: «در تمام كشورهای دنیا بدون استثنا، بیمه هزینه آزمایش، نگهداری و حمل و نقل خون را می پردازد، اما در ایران، خون و فرآورده های خونی ۱۰۰درصد رایگان توزیع می شود. دولت تا حدی می تواند به سازمان كمك كند، اما بقیه هزینه ها باید از این منبع تأمین شود.
● تضمین می كنیم؛ سلامت خون ها بالاتر از ۹۹‎/۹۹ درصد است
«با اطمینان زیاد می توان گفت خون های اهدایی در كشور سالم است و خود ما هم اگر مریض باشیم، از این خون ها استفاده می كنیم.»
مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به این نكته می گوید: «با این وجود، هنوز هم می شود روش های بیشتری برای افزایش ضریب سلامتی به كار بست و در این زمینه سرمایه گذاری كرد. سلامت خون های اهدایی حتی بالاتر از ۹۹‎/۹۹ درصد و خطر باقی مانده، بسیار كمتر از خطرات مثل تصادف است.»
او باتأكید بر مصرف بهینه خون و فرآورده های خونی می گوید: «درست است كه خون رایگان توزیع می شود، اما باید برای مصرف بهینه و منطقی آن فكری اساسی كرد. باید بیمارستان ها به امكانات و تجهیزات نو مجهز شوند. نمی شود در یك بخش با صرف هزینه، فرآورده ای را تولید كنیم و در بخش دیگر فقط به خاطر رایگان بودنش، آن را به صورت منطقی مصرف نكنیم. به همین منظور، با توجه به این كه انسان همواره نیاز به خون دیگران دارد، باید علم انتقال خون گسترش یابد و این محقق نمی شود مگر این كه طب انتقال خون در دانشگاه تدریس شود. این راهی است كه باید طی كنیم.»
● ویروس های ناشناس و جاده های خاكی
مدیرعامل سازمان انتقال خون درباره پرونده هموفیلی ها می گوید: «دیه بیماران هموفیلی كه رأی درباره آنها صادر شده بود، ۱۰۰درصد پرداخت شده بقیه پرونده ها در دادگاه در دست بررسی است. اما این موضوع فقط محدود به هموفیلی ها نیست و برای سایر بیماران هم پرونده هایی جمع آوری شده است ولی راه حل این مشكل، این نیست چون هم به اندازه كافی به بیماران صدمه زده، هم باعث فلج سیستم پلاسما شده و هم به اعتبار سازمان انتقال خون لطمه زده است. نظر ما این بود كه از راهكار و تجربه ای استفاده كنیم كه در سایر كشورها به كار گرفته شده است. طرح ما تشكیل صندوق حمایت از بیماران آسیب دیده از خون و فرآورده های خونی بود كه یك فوریت آن در مجلس تصویب شد. با تشكیل این صندوق گام بزرگی در رفع مشكلات بیمارانی كه از خون و فرآورده های خونی استفاده می كنند، برداشته می شود.
او معتقد است: «در این كه تعدادی از بیماران، برای مثال بیماران تالاسمی یا همودیالیز دچار هپاتیت C شدند، كسی مقصر نبود كه ما الآن بخواهیم دادگاه تشكیل دهیم. ۱۵ سال پیش اصلاً این ویروس شناخته نشده بود. مثل این است كه بگوییم در گذشته در جاده های خاكی تصادف بیشتر بود پس به جای این كه با صرف هزینه، جاده های بهتری بسازیم، دادگاه تشكیل دهیم تا هر كسی در جاده های قدیمی تصادف كرده و آسیب دیده، غرامت دریافت كند.
درباره این بیماران از جمله بیماران تالاسمی و هموفیلی نیز باید در زمینه ارائه خدمات بهتر سرمایه گذاری كنیم. نه این كه وقت سیستم را در دادگاه برای بررسی اتفاقی در گذشته صرف كنیم. این اتفاق در همه جای دنیا افتاد و اتفاقاً در ایران بسیار كمتر از سایر كشورها بود. در حال حاضر نیز خدمات خوبی از سوی دولت به این بیماران ارائه می شود و به بسیاری از داروهای آنان یارانه تعلق گرفته است.»
ابوالقاسمی همچنین می گوید: «مشكل این بیماران فقط دارو نیست. اگر انجمن ها می خواهند از آنان حمایت كنند، بهتر است شیوه هایی از جمله مددكاری خوب و درمان در منزل را برای آنان راه بیندازند وگرنه صرف این كه دادگاه تشكیل شود و بعد از مدتی طولانی آخر هم ثابت نشود كه منشأ آلودگی از كجاست، راه حل نیست. هرچند هر حكمی داده شود، باید آن حكم را بپذیریم.»

مولکول عشق

وقتی عاشق می شویم به نظر می رسد مغز ما طبیعی فعالیت نمی کند . کف دستانمان عرق می کند ، نفسهایمان بند می آید ، به درستی نمی توانیم فکر کنیم و احساسی شبیه به اینکه پروانه ای در دلمان پر میزند به مادست می دهد. با این همه این احساس شگفت انگیز است . جرقه آن می تواند با چیزی به سادگی دیدن چشم ها ، لمس کردن دست ها،شنیدن موسیقی یا خواندن کتابی به وجود آید.

عامل ایجاد این تحریک، مولکول کوچکی موسوم به فنیل اتیل آمین است.این مولکول همراه با دوپامین و نوراپی نفرین میتواند یک حس نا معلوم ولی شادی آفرینی را که منجر به علاقه سیر ناپذیری می شود ایجاد کند.ولی متاسفانه در اینجا محدودیت هایی به خاطر برخی بمباران انتقال دهنده های عصبی ناشی از برخی پاسخ دهنده های کسل کننده وجود دارد.

فنیل اتیل آمین ماده ای شیمیایی طبیعی شبیه آمفتامین و دوپامین است که تجربه عالی عشق را برای ما فراهم می کند.

چیزی که توصیف عشق را مشکل می کند تلنگرهای اولیه آن در قشر جلوی مغزاست که انسان را قادر می سازد لذت بودن با شخصی خاص را ، حتی اگر تا آن زمان بک بار بیشتر او را ملاقات نکرده باشد ، برای خود پیش بینی کند. اگر این تلنگرها به اندازه کافی قوی باشند به آن ((حافظه آینده)) گویند که درگیر پاسخ به جنگ و گریزهای قدیمی قسمت جلوی مغز و مسئول رفتارهای ناخواسته ای چون لکنت زبان، عیاشی،لودگی و خنده های بلند به لطیفه های دیگران خواهد بود.اندورفینها که ساختاری شبیه به مرفین دارند بیشتر به ماده ای که می تواند در انسان احساس خوشی و شعف ایجاد کند شناخته شده اند. این مواد به عشاق ، آرامش مشابهی می بخشد ولی نه در همان لحظات اول.

اندورفینها در مراحل اولیه جذب با تحریک تک یاخته های خاصی در مغز میانی به شکل کاتالیزگر عمل کرده و آمفتامین های طبیعی قوی یعنی دوپامین و فنیل اتیل آمین را تحریک می کنند .آنها با فرمانهای خود در مغز فکر و خیال ها را طراحی می کنند ، هر فکرو خیالی را !!!!

عملکرد کرم های ضد آفتاب

صنایع آرایشی از اكسیدهای غیرآلی، نظیر اكسید روی و تیتانیم، استفاده می‌كنند، اما استفاده از این اكسیدها به علت خاصیت سفیدكنندگی روی پوست محدود است. سفیدی به طور مستقیم با پخش نور رابطه دارد. به طور كلی با كاهش اندازة ذرات، شاهد افزایش جذب نور ماوراء بنفش توسط ذرات (به علت عبور كمترِ اشعه‌ها از بین ذرات) و كاهش پدیدة سفیدی (به علت كاهش پدیدة پخش نور) هستیم. به‌تازگی روش‌های گوناگون برای تولید نانوذرات، توسعه یافته‌ و بر صنعت کرم‌های ضدآفتاب اثر گذاشته‌اند.
۱. سفیدی
وقتی ماده نوردهی شود، پدیده‌های زیر دیده می‌شوند:

شكل ۱: شِمای نور عبوری و انعكاس‌یافته از یك لایة نازك

۱. عبور نور که منجر به گذشتن آن از ماده بدون هیچ تأثیر متقابلی است؛
۲. نورِ نافذ که منجر به پخش نور می‌شود؛
۳. انعکاس نور از سطح، مانند آنچه در آینه رخ می‌دهد؛
۴. انعکاس نفوذی که منجر به پخش نور از سطح می‌شود.
در شکل ۱ پدیده‌های گفته‌شده نشان داده شده‌اند. اثر سفیدی ناشی از پخش نور به وسیلة ذرات ــ برای مثال در کِرِم‌ها ــ است. بنابراین، برای کاهش سفیدی باید میزان نور پخش‌شده را کم كرد.

۲. پخش نور و اندازة ذرات
شدت نور پخش‌شده به وسیلة یک تک‌ذره، تابعی از اندازة ذره است. همان‌طور كه در شكل ۲ به‌روشنی مشاهده می‌شود، با افزایش اندازة ذرات، نور مرئی به علت برخورد با ذرات پخش می‌شود و با برگشت نور به چشم، ذراتْ سفید دیده می‌شوند. بنابراین، برای کاهش تأثیر سفیدی، کاهش اندازة دانه راهی است بسیار مؤثر.

شكل۲: الف. نانوماده نور را بدون انحراف از خود عبور می‌دهد، به همین خاطر نسبت به نور شفاف است.
ب. مواد با ذرات در ابعاد میكرومتر نور را پراكنده می‌كنند. بنابراین، نسبت به نور مات و نیمه‌شفاف‌اند و سفید دیده می‌شوند.

در شكل ۳ میزان پخش نور بر حسب اندازة دانه به نمایش درآمده و مشخص است كه با افزایش اندازة ذرات، میزان پخش‌شوندگی نور بیشتر می‌شود.

۳. جذب اشعة ماورای بنفش و بهترین اندازة ذره
نور ماورای بنفش (UV) طول موج كمتر از نور مرئی و انرژی بیشتر از نور مرئی دارد. قرار گرفتن در مقابل تابش ماورای بنفش از مهم‌ترین علل آسیب‌های پوستی و سرطان پوست است. به همین خاطر، جذب این اشعه و ممانعت از رسیدن آن به پوست بدن موضوع تحقیق بسیاری از مراكز علمی دنیا برای سالیان طولانی بوده است. جذب UV در مواد غیرآلی نظیر TiO۲ و ZnOناشی از دو اثر است:
الف ـ جذب فاصلة باند؛
ب ـ پخش نور UV

الف ـ جذب فاصلة باندی
اکسید روی و اکسید تیتانیم نیمه‌هادی‌اند و به‌شدت نور UV را جذب و نور مرئی را عبور می‌دهند. سازوكارِ جذب UV در این مواد شامل مصرف انرژی فوتون برای تهییج الکترون از نوار ظرفیت به نوار رسانایی است.

فاصلة باندی یا «گپ انرژی» چیست؟
می¬دانیم که اتم¬ها از ترازهای انرژی تشکیل شده¬اند و این ترازهای انرژیِ حاوی الکترون، در جسم جامد تشکیل نوارهایی را می¬دهند که الکترون‌ها در آنها قرار ¬گرفته‌اند.
اما فضاهایی بین این نوارهای انرژی وجود دارند که هیچ نوار حاوی الکترونی نمی¬تواند در آنها جا بگیرد. این فضاها را «فاصلة باندی» یا «گپ انرژی» می¬گویند. در جامدهای رسانا نوارهای انرژی می¬توانند پر، نیمه‌پر یا خالی از الکترون ــ که در اصطلاح «نوار رسانایی» نامیده می¬شود ــ باشند. همچنین گپ انرژی آنها در مقایسه با نیمه‌هادی¬ها کوچک‌تر است. در نیمه‌هادی¬ها نوارهای انرژی نیمه‌پر وجود ندارند و گپ انرژی آنها کمی بزرگ‌تر از رساناهاست. از همین رو، الکترون‌ها در رسانا¬ها و نیمه‌رساناها می¬توانند با گرفتن مقداری انرژیِ گرمایی ــ برای رساناها کم‌تر، برای نیمه‌رساناها بیش‌تر ــ برانگیختگی گرمایی پیدا كنند و از لایه¬های انرژیِ پُر به لایه¬های انرژیِ خالی بروند. این عمل در نارساناها به علت بزرگ بودن گپ انرژی امکان ندارد.

ZnO و TiO۲ دارای انرژی باند ev۳/۳ تا ev۴/۳ مربوط به طول موج‌های تقریباً ۳۶۵ نانومتر تا ۳۸۰ نانومتر هستند. نورهای زیر این طول موج‌ها انرژی کافی برای تحریك الکترون‌ها دارند. به بیان ساده، الكترون‌های این ذرات انرژی نور UV را جذب می‌كنند و از رسیدن این امواج به پوست مانع می‌شوند. پس ZnO و TiO۲ دارای خاصیت شدید در جذب UV هستند و اگر به اندازة کافی کوچک باشند، شفافیت خوبی در برابر نور مرئی خواهند داشت.

ب ـ اندازة دانة بهینه برای جذب UV

شكل ۴: تأثیر اندازة دانه بر عبور نور

با ریزتر شدن ذرات، علاوه بر اینكه در مسیر نور UV ذرات بیشتری برای جذب فاصلة باند وجود دارند، نور UV بیشتر پخش خواهد شد. بنابراین، عبور این نور كاهش می¬یابد. جذب فاصلة باند به ‌طور کلی تابعی از تعداد اتم‌هایی است که در مسیر نور UV قرار گرفته‌اند. بر اساس تحقیقات تجربی، با کاهش اندازة ذرات، به علت کم شدن فاصلة بین آنها برای عبور نور UV، شاهد عبور كم‌ترِ این اشعه هستیم. این موضوع در شکل شمارة ۴ نشان داده شده است. با توجه به این شكل، در محدودة نور فرابنفش (زیر ۴۰۰ نانومتر) با كاهش اندازة ذرات، عبور نور كمتر خواهد شد. همین پدیده است كه متخصصان را به تولید محصولات ضدآفتاب با خاصیت جذب (SPF) بالاتر رهنمون شده است.

شكل ۵: مقایسة تأثیر متقابل نور در برابر اندازة ذرات مختلف

SPF چیست؟
کرم‌های ضدآفتاب بر اساس میزان توانایی آنها در جذب و دفع اشعة UV درجه‌بندی می‌شوند. این معیار Sun Protection Factor یا SPF نام دارد. درجات SPF، مانند SPF۱۵ یا SPF۲۰ نشان‌گر آن‌اند که مصرف‌کنندة آن قبل از اینکه دچار آفتاب‌سوختگی بشود، تا چه حد می‌تواند زیر نور آفتاب بماند. برای مثال، شما می‌توانید بدون استفاده از کرم ضد آفتاب ده دقیقه زیر نور خورشید باقی بمانید و احساس سوختگی نکنید. هنگامی که از کرم ضد آفتاب استفاده می‌کنید، می‌توانید زمان ۱۰ دقیقه را ضرب در میزان SPF کرم کنید و به مقدار زمان به دست آمده زیر آفتاب بمانید. اگر SPF کرم شما ۱۵ باشد، شما ۱۵۰ دقیقه یا ۲ ساعت و نیم میتوانید در آفتاب بمانید. اگر پس از مدتی مجددا از کرم استفاده کنید، میزان محافظت آن بیشتر میشود اما، در مقدار زمان ایمن آن تاثیری ندارد.

نتایج:
۱- ایجاد پدیده سفیدی در ضد آفتاب ها ناشی از پدیده پخش نوردر محدوده نور مرئی(۴۰۰-۷۰۰ نانومتر) است. با توجه به شكل ۴ این پدیده در ضد آفتاب ها با اندازه ذره درشت، بسیار شدیدتر است.به عبارت دیگر كاهش شفافیت باعث افزایش پدیده سفیدی می شود.در شكل ۵ با ریزتر شدن ذرات شاهد عبور بیشتر نور مرئی و در نتیجه كاهش سفیدی و افزایش شفافیت هستیم.
۲- بر طبق شكل ۵ در محدوده نور UV با توجه به كمتر بودن فاصله بین ذرات در حالت نانومتری شاهد عبور كمتر نور هنگام ریزتر شدن ذرات هستیم.

محلولهای مغناطیسی نانو

محلول‌های مغناطیسی یکی از شاخه‌های فناوری نانو است که کمتر از دیگر شاخه‌های نانو به آن پرداخته شده‌است، ولی به تازگی کاربردهای جدیدی برای آن یافت شده است.
محلول‌های مغناطیسی (Ferro fluid) از ذرات بسیار ریز کلوییدی ( درحدود۱۰۰ - ۱۰ نانومتر ( m ۹- ۱۰) ) از جنس فلزاتی که خاصیت مغناطیسی دارند(مانند آهن و کبالت) به حالت سوسپانسیون در مایعی ، ساخته میشوند . پخش‌ کردن ذرات در مایع را می توان به کمک یک واکنش شیمیایی انجام ‌داد. ذرات پخش شده در مایع به علت ریز بودن به صورت کلوئیدی هستند ولی پس از گذشت مدت زمان نسبتاً کوتاهی به هم پیوسته و ذرات بزرگتری را تشکیل می‌دهند ، که در ا ین صورت حالت کلوییدی آن از بین رفته ، ذرات در محلول ته ‌نشین شده و خاصیت مغناطیسی خود را از دست می دهند .
هر قدر که ذرات ریزتر باشند ، محلول خاصیت مغناطیسی بهتری از خود نشان می‌دهد. به این علت است که در هنگام تولید ، موادی با نام ” سورفاکتانت ” به محلول اضافه می‌شود که روی دیواره‌های آن را می پوشاند و مانع از به هم پیوستن و بزرگ شدن ذرات می‌شود و ذرات با گذشت زمان خاصیت خود را از دست نمی‌دهند.

سورفکتانت ها :
کلمه سورفکتانت مخلوطی از “Surface active agent “ می باشد . سورفکتانتها معمولا ترکیباتی آلی هستند که دارای گروههای آبدوست که نقش دم و دنباله را دارد و گروههای آبگریز که نقش سر را دارد می باشند بنابراین معمولا به طور ناچیز در آب و حلالهای آلی حل می شوند.
وجود طبیعت دوگانه سبب ویژگیهای خاصی در این مولکول ها می شود به طوریکه می توانند در آب حل شده و در سطح مشترک آب – هوا یا بین دو سطح از دوفاز مختلف تجمع یافته و سبب کاهش کشش سطحی شوند. به طور نمونه در مورد بالاسورفکتانت ها ، از یکی از دو سرشان به کلویید متصل شده و از سر دیگر به محلول نزدیک اند، بنابراین سرهایی که در محلول قرار دارند همنام بوده و سبب دافعه بین کلوییدها می شود . در نتیجه از تجمع و به هم پیوستن آنها ممانعت نموده و محلول خاصیت مغناطیسی خود را حفظ می کند.
سورفکتانتها نقش مهمی در بسیاری از کاربرد ها عملی و محصولات بازی میکند مثلا : شونده ها - امولسیون کننده ها - جوهر سازی - کف سازی و ….سورفکتانتها معمولا بوسیله گروههای باردار تقسیم بندی می شوند . سورفکتانتهای غیریونی در قسمت سر خود بی بار هستند. اگر بار منفی باشد سورفکتانت آنیونی و اگر مثبت بود سورفکتانت کاتیونی داریم .. گاهی قسمت سر دارای هر دو بار منفی و مثبت است که به آن آمفوتریک گوئیم .

یک Ferro fluid معمولی ، از %۵ جامد مغناطیسی ، %۱۰ سورفاکتانت و % ۸۵ مایع تشکیل شده است. در عصر حاضر نانو تکنولوژی خدمت بسیاری به بشر کرده‌است . در شیمی ، در فیزیک و . . . همچنین در زمینه‌های پزشکی که با ساخت وسایل گوناگون در زمینه‌ی درمان ، انسانها را یاری کرده‌ است . نظریا تی وجود دارد مبنی بر اینکه به کمک این محلول می ‌توان کپسولهایی ساخت و دا روهایی را که برای بخشی از بدن مضر و برای بخشی دیگر مفید است ، به راحتی به محل مورد نظر برسانیم . با این روش که کپسولهایی از این جنس را پراز داروی مورد نظر کنیم و به وسیله‌ی آهنربا به محل مورد نظر برسانیم و در آنجا آنرا تخلیه کنیم .
در چند ساله‌ی اخیر دانشمندان به این عقیده رسیده‌اند که به کمک وارد کردن ا ین محلول به بدن می‌توان سلولهای سرطانی و یا ویروسها ( مثلا ایدز) را از بدن خارج کرد، به صورتی که ا ین ماده آنتی بادی (Anti body) موجود در خون را ( به وسیله بار مثبت آنها ) جذب کرده و آنتی بادی ها هم ویروسها را جذب میکنند که با خارج کردن Ferro fluid به وسیله آهنربا میتوان ویروسها را خارج کرد. ولی متأسفانه هنوز به مرحله‌ی عملی نرسیده‌است.
به غیر از استفاده‌های پزشکی ذکر شده در بالا استفاده‌های صنعتی هم برای این ماده ذکر شده‌است. مثلا در چیپهای مخصوص برای حرکت دا دن یک سیال مشکلاتی وجود دارد چون موتورهایی در آن اندازه‌ی ریز وجود ندارد و اگر هم وجود دارد بسیار پرهزینه است. اما با اضافه کردن مقداری از ا ین محلول به آن سیال می‌توان با نیروی مغناطیسی آن سیال را به حرکت در آورد. مورد دیگر استفاده از این ماده در بلند گو های پر قدرت است .این محلول خاصیت خود را در دماهای بالا ، مثلا در °C ۲۰۰ یا در دماهای پایین ، مثلا در °C ۵۰- و یا در برابر امواج هسته ای حفظ می کند .

انقلاب نسبی

در دهه اول قرن بیستم انقلابی در فلسفه طبیعی پیش آمد كه بسیاری آن را از حیث عمق معنا و درهم ریزی احكام جزمی پذیرفته شده ، نسبت به انقلاب كوپرنیكی _گالیله ای ،برتر به شمار می آورند . در این فاصله زمانی دو نظریه بسیار مهمی پا به عرصه رقابت نهادند ، نظریه نسبیت و كوانتمی كه نسبت به كار های دانشمندان پیشین از جمله ماكسول ،سارین كلوین وكلازیوس به نحو چشمگیری متفاوت بودند .این نظریه های جدید نیز ،با میكانیك نیوتونی در بعضی از اصول و فرض های بنیادی اختلاف شدیدی داشتند . این نظریه علاوه بر اینكه در بر گیرنده پیچیدگی های ریاضیست ،تصور ذهنی و فهم آن ،بسیار دشوار است .

البته شایان ذكر است كه انیشتین در مقاله ۱۹۰۵ خود كه برای اولین بار به نسبیت خاص خود پرداخت از معادلات ریاضی ساده استفاده كرد اما در مقاله ۱۹۱۹ كه به نسبیت عام پرداخت ،بر خلاف مقاله بیشین از فرمول های پیجیده ی ریاضی استفاده كرد .

نسبیت از ریشه نسبی گرفته شده است ، یعنی هر كدام از واحد های فیزیكی شناخته شده برای توصیف پدیده های طبیعی ، نسبی هستند . یعنی وزن ،سرعت ،شتاب و حتی زمان كه برای ما تعریف می شوند ، نسبی هستند . برای درك این بهتر است چند مثالی بزنم . در میكانیك نیوتنی ،نیروی وزن شیء در كره زمین را مقدار نیرویی كه از زمین بر شیء وارد می شود و آن را با شتاب g به سمت خود می كشاند ، تعریف كرده اند . اگر از شخصی بپرسید كه وزنتان چقدر است ؟ او احتمالاً می گوید : در كجا ؟ . وزن شخص در آسانسوری كه با شتاب به سمت پایین می رود در مقایسه با هنگامی كه آن آسانسور با همان شتاب به سمت بالا می رود ، فرق می كند . حال به مثال دیگری می پردازیم :

مجید و فرهاد دو دوست هستند كه سوار بر اتومبیل پراید ، با سرعت ثابت V در حال حركت هستند ومقصد آن ها ، منزل احمد ، است . در این هنگام احمد از پشت بام منزلشان ، اتومبیل مجید را مشاهده می كند . وی در آنجا ، با انجام محاسباتی توسط دستگاهش ، سرعت مجید و فرهاد را V بدست می آورد (معادل سرعت اتومبیل) . در این لحظه ، اتومبیل پدر احمد ، با سرعت ثابت P از كنار اتومبیل مجید می گذرد ، در آن لحظه ی عبور ، دستگاه تعبئه شده در اتومبیل پدر احمد ، سرعت مجیدو فرهاد را U=V+P نشان می دهد . در آن لحظه عبور ، احمد با مجید تماس می گیرد و از او می پرسد كه سرعت فرهاد را اندازه گیری كند . مجید با شنیدن سخنان احمد ، تعجب می كند و می گوید :” این دیگر چه سوال بی خودی است . می بینی كه فرهاد در كنار من ساكن نشسته است ، پس باید سرعت او صفر باشد “. احمد گوشی را می بندد و به پدرش زنگ می زند و از او می پرسد كه دستگاه محاسبه گر تو ، سرعت مجید و فرهاد را چند بدست آورده است ؟ پدر می گوید : “سرعت مجید و فرهاد U=V+P است ” . احمد در این هنگام با خود فكر می كند كه چگونه فردی در درون اتومبیل با سرعت ثابت ، بنشیند و در حالی كه خود دارای سه سرعت كاملاً متفاوتی باشد . احمد با مبنای سینماتیك آشنایی زیادی ندارد. پس سرعت هم نسبی است .

مسئله نسبی بودن سرعت ، از نظر انیشتین ، آن قدر كه به اعتبار اصل نسبیت مربوط می شد به اتر و حركت سوقی ربطی نداشت .

طبق اصل نسبیت : قوانین طبیعت در تمام چارچوب های مرجع لخت یكسان اند .

انیشتین پس از مطرح كردن اصل نسبیت ، به دو موضوع بنیادی پرداخت :

۱ - اصل نسبیت در تمام رویداد های طبیعی صحیح و صادق است.

۲ - سرعت نور در خلاء ،در هر چارچوب لختی كه اندازه گیری می شود با صرفه نظر از حركت منبع نور ، معادل cاست .

اصل موضوعی دوم انیشتین ، در واقع اندیشه میكانیكی نیوتنی و سینماتیكی گالیله ای را زیر پا می گذارد . طبق اصول سینماتیك ، اگر دو جسم متحرك با سرعت ثابت ، در حال حركت به سمت یكدیگر باشند ، سرعت هر یك از آن ها در نقطه بر خورد ، برابر با مجموع سرعتشان است .

اما درنسبیت انیشتین ایگنونه نیست . اگر در نقطه ای نوری را گسیل كنیم ، ناظر ساكن و ناظر متحرك كه با سرعت vدر حال حركت به سمت منبع است ، سرعت نور را cمحاسبه می كنند .

این دو اصل سه نتیجه ی حیرت آوری به همراه دارد :

الف) همزمانی اتساع زمان . ب) پارادوكس دو قلوها پ) انقباض جرالد-لورنتس .

الف) همزمانی اتساع زمان :

مطابق میكانیك نیوتنی ، زمان مطلق است ، یعنی زمان در تمام نقاط جهان و بدون وابستگی به شرایط حاكم بر محیط ، به طور یكنواخت جریان دارد .

اما انیشتین خلاف آن را معتقد است ، و در واقع اینجاست كه نیوتن و انیشتین از هم جدا می شوند .

انیشتین برای اثبات گفته های خود در مورد عدم مطلق بودن زمان ، به اصل موضوعی دوم خود پناه می برد . برای اثبات فرضیه ی انیشتین ، دو لامپ فلاش در نقاط A و B داریم . فردی در میانه ی BA قرار می گیرد . ومشاهده می كند كه دو فلاش A و B همزمان به او می رسد ، اما اگر فرد به نقطه A نزدیكتر باشد ، مشاهده می كند كه نور گسیل شده از A زودتر از B به او می رسد ، اما اگر فرد به نقطه B نزدیكتر باشد ، مشاهده می كند كه نور گسیل شده از B زودتر از A به او می رسد . پس این رویداد ها همزمان نیستند .

اكنون یكی از معروفترین پیامدهای این نظریه ، یعنی اتساع زمان ، را بررسی می كنیم .

منظور از اتساع زمان اینست كه ، ساعت در چارچوب های لختی متحرك نسبت به چارچوب های لختی ساكن ، كند كار می كند .

برای روشن كردن بحث اتساع زمان , یك جفت ساعت كاملاً متشابه به هم را تهیه نموده ایم . در این ساعت ، در آینه به طور موازی و به فاصله ی dاز یكدیگر قرار دارند . در یكی از آینه ها نقطه ای وجود دارد كه از آن نوری گسیل می شود و آن نور پس از انعكاس از آینه دومی ، به همان نقطه تابش خود برمی گردد . این ساعت به گونه ای كار می كند كه واحد زمان را معادل ، زمان رفت و برگشت نور بین دو آینه ، نشان می دهد . یعنی واحد زمانی كه این ساعت نشان می دهد برابر t =۲d/c است .

یكی از ساعت ها در چاچوب مرجع ساكن لختی قرار می دهیم ، و مشاهده می كنیم كه واحد زمان محاسبه شده معادل t می باشد .

ساعت دیگر را در چارچوب متحرك لختی كه با سرعت فوق العاده u حركت می كند، قرار می دهیم . در این چارچوب مسیر رفت و برگشت نور ، بیشتر از ۲d است . زیرا این ساعت با سرعت u در حال حركت است . پس مكان این آینه پیوسته در حال تغییر است به همین دلیل نور در این مسیر رفت و برگشت خود ، یك مسیر شكسته ( به صورت ۸ است ) طی می كند . پس واحد زمان در چارچوب متحرك لختی بزرگتر از واحد زمان در یك چارچوب ساكن لختی است . به همین دلیل ساعت ها در چارچوب متحرك لختی نسبت به چارچوب ساكن لختی كند كار می كنند .

ب) پارادوكس دوقلو ها :

اتساع زمان در نظریه نسبیت ما را به پارادوكس دو قلو ها می كشاند ، این پارادوكس بیش از ۵۰ سال بعد از انتشار نظریه نسبیت انیشتین ، مورد بحث میان دانشمندان بوده است . كه خلاصه این داستان بدین شرح است كه : یكی از دو قلوه ها تصمیم می گیرد كه با یك فضاپیما كه با سرعت نزدیك به سرعت نور حركت می كند , به یك سیاره دور برود . این مسافرت ۷۰ سال زمینی طول می كشد . هنگامی كه او بر می گردد می بیند كه برادرش به سن ۹۰ سالگی رسیده ودر حالی كه او ۲۹ سال بیشتر سن ندارد .

پ) انقباض لورنتس-جرالد :

اتساع زمان كه یكی از مهمترین نتایج نظریه نسبیت است ، موجب شد كه انقباض لورنتس-جرالد ، قدم به صحنه رقابت بگذارد .

ناظر o در چارچوب ساكن لختی قرار دارد و می خواهد طول لوله ای را محاسبه كند . روش اندازه گیری او ، اینگونه است كه یك شیء را با سرعت ثابت v ، از یك سر لوله پرتاب می كند و با ثبت مدت زمانی كه آن شیء به آن سر لوله می رسد ، و با استفاده از فومول های سینماتیك ، طول لوله را می یابد . او طول لوله را L محاسبه می كند . L = t .v

ناظر Z واقع در چارچوب متحرك لختی نیز می خواهد طول همان لوله را محاسبه كند . او برای محاسبه طول لوله از شیوه ی ناظر O استفاده می كند و طول لوله را L` می یابد .(L`=t` .v` )

طبق نتایج قبلی نسبیت ( اتساع زمان ) ، به این نتیجه رسیدیم كه زمان در چارچوب متحرك نسبت به چارچوب ساكن ، كندتر می گذرد . پس t > t` بنابراین L > L` ، كه نشان دهنده انقباض طول لوله در چارچوب متحرك است .

درك چنین واقعیتی بسیار دشوار و سخت است . اما لورنتس علت آن را تغییر در نیروی الكترومغناطیسی اتم ها در سرعت های بالا می داند.

اما متاسفانه تا كنون دانشمندان موفق نشده اند كه انقباض لورنتس-جرالد را در حد آزمایش عملی كند .

یك از نتایج نسبیت خاص ، كه با سینماتیك در تضاد است جمع سرعت هاست كه در خور مسائل ریاضیست .

E=MC^۲

یكی از معادلات زیبا و پراهمیتی كه انیشتین آن را در مقاله ی علمی با استدلال زیبا و دور از هرگونه پیچیدگی های ریاضی استنتاج كرد ، معادله هم ارزی جرم-انرژی است . وی در مقاله ی خود می نویسد :” اگر جسمی انرژی E را بصورت تابش از دست بدهد ، جرمش به اندازه ی E/C^۲ ، كم می شود “.

اگر جسمی ، مقداری از جرم خود را از دست بدهد ، انرژی به اندازه ی E كه معادل E=MC^۲ ، می باشذ به صورت تابشی آزاد می كند و M مقدار جرم از دست رفته است .

در واكنش های هسته ای ، مشاهده شده است كه در طی شكافت هسته ، مقداری از جرم هسته كاهش و به انرژی تابشی تبدیل می شود . البته عكس این معادله نیز صادق است ، یعنی می توان با فراهم آوردن مقدار انرژی به اندازه كافی ، جسمی پر جرم را به وجود آورد .

یكی از نتایج مهم هم ارزی جرم-انرژی ، تغییر جرم جسم در سرعت های نزدیك به سرعت نور است .

جرم جسم متحرك با سرعت نزدیك به سرعت نور ، نسبت به همان جسم ولی در حال سكون ، بیشتر است .

امروزه در آزمایشگاه ها ، با دادن انرژی به الكترون ها ، توانسته اند سرعت آن ها را نزدیك به سرعت نور ، برسانند .

در این آزمایش ها مشاهده شده كه جرم الكترون ها مطابق با فرمول نسبیت ، افزایش پیدا كرده است . و همچنین با استفاده از ساعت های اتمی (سزیم ) ،كندی گذر زمان در چارچوب متحرك نسبت به چارچوب ساكن را مشاهده كرده اند .

انیشتین در سال ۱۹۱۹ ، با ترمیم و تعمیم نسبیت خود , نسبیت عام را مطرح كرد . نسبیت عام برخلاف نسبیت خاص ، در برگیرنده معادلات و پیچیدگی های ریاضی بود .

یكی از پیش بینی های این نظریه آن بود كه ساعت ها در میدان گرانشی بسیار قوی ، كندتر كار می كنند و همچنین نور در میدان گرانشی بسیا قوی ، در مسیر مستقیم خود منحرف می شوند . این نظریه توانست به بسیاری از معما های كیهان شناسی در مورد سیاهچاله ها ، عمر كرات وسیارات ، انرژی ستاره ها وكهكشان ها ، چگالی جهان و … پاسخ دهد .

معرفی کامل رشته فیزیک

در معرفی علم فیزیک دکتر پروین استاد فیزیک دانشگاه امیرکبیر می‌گوید: «فیزیک علم زندگی و اصلا علم حیات است» . و یا دکتر منیژه رهبر استاد فیزیک دانشگاه تهران معتقد است هر چیزی که در اطراف خویش می‌بینیم به فیزیک ربط پیدا می‌کند. همچنین پاسخ به بسیاری از سوالهایی را که همیشه ذهن بشر به آن مشغول بوده است به وسیله علم فیزیک می‌توان داد. مثل این که دنیا چگونه بوجود آمده است؟ از چه تشکیل شده و کوچکترین جزء آن چیست؟

در کل می‌توان گفت که جهان در بزرگترین مقیاس تا ریزترین مقیاس در ارتباط با علم فیزیک می‌باشد.

یکی دیگر از استادان دانشگاه نیز فیزیک را دانش کشف و استفاده عملی از قوانین و روابط حاکم بر پدیده‌های طبیعی می‌نامد که مبنای این دانش بر تجربه و آزمایش استوار است.

ماهیت :

رشته فیزیک در حد لیسانس عبارت است از فیزیک دبیرستانی به اضافه فیزیک قرن بیستم . از سوی دیگر می‌توان گفت که فیزیک در حد لیسانس مفاهیم فیزیکی دبیرستانی را عمیق‌تر کرده و طرز برخورد با مسائل فیزیکی را آموزش می‌دهد».

دکتر پروین نیز می‌گوید: «فیزیک دانشگاهی بر پایه کتاب فیزیک هالیدی و برخی کتب دیگر که به زمینه‌های فیزیک مدرن می‌پردازد، قرار گرفته است یعنی به نظر من اگر کسی مطالبی را که در فیزیک هالیدی نوشته شده است به درستی بفهمد باید به او لیسانس فیزیکش را بدهند».

گرایش‌های مقطع لیسانس

رشته فیزیک در دوره کارشناسی دارای ۵ گرایش اتمی مولکولی ، هسته‌ای ، حالت جامد ، هواشناسی و نجوم است (البته فیزیک دارای گرایش دبیری نیز هست که ما در اینجا به بررسی آن نمی‌پردازیم چرا که گرایش دبیری به عنوان یک گرایش تخصصی در علم فیزیک مطرح نمی‌باشد) که تعداد واحدهای تخصصی هر یک از این گرایش‌ها در دوره کارشناسی بسیار محدود است و به همین دلیل گرایش‌های فوق در این دوره تفاوت محسوسی با یکدیگر ندارند.

برای اطلاع هرچه بیشتر به معرفی اجمالی هر یک از گرایشهای این دوره می‌پردازیم.

گرایش اتمی – مولکولی

فیزیک اتمی- مولکولی که مربوط به فیزیک جدید است از زمانی متولد شد که دانشمندان متوجه شدند کوچکترین جزء در طبیعت اتم نیست بلکه اتم از اجزای کوچکتری به نام الکترون‌ها و هسته تشکیل شده است. یعنی اتم از هسته‌ای تشکیل شده است که الکترون ‌هایی در اطراف آن می‌گردند.

دکتر منیژه رهبر استاد فیزیک دانشگاه تهران در ادامه سخنان خویش می‌گوید: «در این میان فیزیک اتمی به بررسی نقل و انتقال‌های الکترون‌های اطراف هسته می‌پردازد و خواص آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد. یعنی ما در فیزیک اتمی کاری به این نداریم که هسته از چه تشکیل شده است بلکه هسته برایمان مرکزی با بار مثبت است و بیشتر توجه ما جلب الکترون‌های اطراف هسته می‌شود».

دکتر هوشنگ روحانی‌زاده استاد فیزیک دانشگاه تهران نیز در معرفی فیزیک اتمی می‌گوید: «اگر ما بپذیریم که در کل، علم فیزیک به دو بخش دنیای بزرگ و دنیای کوچک تقسیم می‌شود. دنیای بزرگ فیزیک ، مربوط به دنیای روزمره است و در آن حرکت اتومبیل‌ها، موشک، ماهواره و در کل تمام حرکاتی که می‌بینیم مورد بررسی قرار می‌گیرد، فیزیک اتمی به دنیای بی‌نهایت کوچک‌ها برمی‌گردد چرا که ما در فیزیک‌اتمی به بررسی ساختار ذره‌ای به نام اتم می‌پردازیم و این که اتم چگونه تشکیل شده و چه ویژگی‌هایی دارد؟»

گرایش فیزیک هسته‌ای

دکتر رهبر در معرفی فیزیک هسته‌ای می‌گوید: «در فیزیک هسته‌ای، خود هسته، مورد مطالعه قرار می‌گیرد یعنی متخصصان و دانشمندان بررسی می‌کنند که هسته از چه تشکیل شده و چه نیروهایی بین اجزای هسته حکمفرما است و در نتیجه واکنش‌های انجام شده،‌ چقدر انرژی آزاد می‌گردد؟»

دکتر دویلو نیز در معرفی این گرایش می‌گوید: « انرژی هسته‌ای و رادیوایزوتوپ ‌ها مسائلی هستندکه در فیزیک هسته‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد».

فیزیک حالت جامد

گرایش حالت جامد مربوط به سیستم‌های بس ذره‌ای مخصوصا جامدات است.

سامان مقیمی عراقی در ادامه می‌گوید: «ابتدایی‌ترین کار در این گرایش بررسی بلورهای جامدات و خواص اپتیک ی ، مکانیک ی، الکتریکی و صوتی امواج ی است که در آن منتشر می‌شود که این بررسی منجر به پدیده‌های مختلفی مثل ابر رسانایی، نیم رسانایی و یا پخش و انتقال گرما می‌گردد.»

دکتر پروین نیز می‌گوید: «مطالعه دانش مربوط به کریستال‌ها و ویژگی‌های فیزیکی آنها به گرایش حالت جامد بر می‌گردد.»

گرایش هواشناسی

دو گرایش نجوم هواشناسی بسیار محدودتر از سه گرایش اتمی – مولکولی، هسته‌ای و حالت جامد ارائه می‌شود. برای مثال در سال تحصیل ۷۹-۷۸ گرایش هواشناسی تنها در دانشگاه هرمزگان ارائه شده و گرایش نجوم اصلا ارائه نشده است.

اما در معرفی این گرایش سامان مقیمی عراقی می‌گوید:

«گرایش هواشناسی ، اطلاعات پایه‌ای و متنوعی درباره انواع پدیده‌های جوی و برخورد علمی با آنها ارائه می‌دهد و همچنین با مطالعه دینامیک وضعیت هوا می‌توان بررسی کرد که شرایط هوا چگونه تغییر کرده و چه پارامترهایی برای ایجاد این تغییر لازم است؟»

گرایش نجوم

سه بخش اصلی این گرایش را نجوم رصدی، اخترشناسی و کیهان‌شناسی تشکیل می‌دهد.

سامان مقیمی عراقی در ادامه می‌گوید: «در بخش نجوم که جنبه مشاهداتی دارد، پدیده‌های مختلف نجومی را رصد و ثبت کرده و سپس از آنها عکس گرفته و طیف آنها را می‌سنجد.

در اخترشناسی جنبه نظری دارد وضعیت ستارگان مورد مطالعه قرار می‌گیرد یعنی بررسی می‌شود که هر ستاره در چه مرحله‌ای قرار دارد و چه اتفاقاتی برایش رخ می‌دهد؟

بخش کیهان‌شناسی با این که زیاد جنبه نجومی ندارد اما به هرحال پیشرفتش را مدیون علم نجوم است. به این معنی که مدل‌های مختلف کیهان‌شناسی باید با داده‌های رصدی مطابقت کند.» گفتنی است که این کیهان‌شناسی به صورت کلاسیک به چگونگی ایجاد جهان و تشکیل ساختارهای کهکشانی مانند خوشه‌ها و ابر خوشه‌ها می‌پردازد.

آینده شغلی ، بازار کار، درآمد

امروزه اگر کشوری بخواهد پیشرفت کند باید پژوهش کند و چیزهای جدیدی بسازد. اگر بخواهد پژوهش کند باید به آزمایشگاهها برود و اگر بخواهد در آزمایشگاهها کار کند،‌ احتیاج به تیم علمی دارد و در یک تیم علمی نیز همیشه متخصصان شاخه‌های مختلف فیزیک حضور دارند چون هر کاری که بخواهیم انجام بدهیم باید بنیان فیزیکی داشته باشد.

دکتر پروین در ادامه می گوید: «برای مثال اگر بخواهیم یک دستگاه الکتریکی بسازیم اول باید بدانیم چه قوانین فیزیکی بر آن حاکم است و بعد از شناخت آن قوانین، می‌توان دستگاه مورد نظر را با استفاده از فن و هنر ساخت.

«اگر کسی فیزیک را خوب خوانده باشد در سازمانهای مختلف کشور از قبیل صداوسیما، برنامه و بودجه، مخابرات و همچنین در صنایع مختلف مفید واقع شده و موفق می‌گردد. چون دانشجویان فیزیک مطلب مختلفی از قبیل الکتریسیته و مکانیک می‌خوانند و در زمینه‌های مختلف دید وسیعی پیدا می‌کنند.»

آقای صحبت‌زاده دانشجوی دکتری فیزیک دانشگاه شهید بهشتی در مورد موقعیت‌های شغلی فارغ‌التحصیلان فیزیک می‌گوید: «فارغ‌التحصیلان این رشته در حد کارشناسی می‌توانند در صنعت مخابرات و ارتباطات ، نیروگاههای هسته‌ای ، مراکز تولید قطعات غیرهادی و سلول‌های خورشیدی، صنایع تولید و نگهداری لیزر در صنعت، پزشکی و نظامی و سازمان انرژی اتمی فعالیت کنند.»

داریوش شیرازی فارغ‌التحصیل این رشته نیز می‌گوید: «اگر کسی به امید به دست آوردن یک موقعیت شغلی مناسب، واردرشته فیزیک بشود، باید بداند که در انتها فقط یک مدرک لیسانس به دست خواهد آورد. برای این که رشته‌های علوم پایه و از جمله فیزیک در جامعه ما موقعیت کاری مناسبی ندارند و در نهایت اگر شانس داشته باشند جذب کلاسهای تقویتی و خصوصی می‌شوند.»

البته این در مورد دانشجویانی صدق می‌کند که رشته فیزیک انتخاب چهل یا سی به بعد آنها بوده است و در واقع به امید این که فقط در دانشگاه پذیرفته شوند این رشته را انتخاب کرده‌اند وگرنه دانشجویانی که با علاقه و دقت و تامل بسیار این رشته را انتخاب کرده‌اند حتی به صورت خصوصی نیز در این رشته فعالیت می‌کند. برای مثال یکی از فارغ‌التحصیلان این رشته کارگاهی برای ساخت وسایل اپتیکی دایر کرده است و یا تعدادی از فارغ‌التحصیلان با شرکت ایران خودرو برای بعضی از پروژه‌های این شرکت قرارداد بسته‌اند چون دانشجویان این رشته یاد می‌گیرند با مسائلی که در پیش رویشان قرار می‌گیرد براحتی برخورد کرده و مدل‌ ساده‌ای برای حل مسائل ارائه بدهند.

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه:

اسماعیلیان دانشجوی دکتری فیزیک هسته‌ای دانشگاه شهید بهشتی می‌گوید: «فیزیک منهای ریاضی یعنی صفر به همین دلیل دانشجویان این رشته باید از نظر ریاضیات در سطح بسیار بالایی باشند.»

سامان مقیمی عراقی نیز معتقد است که دانشجوی این رشته باید به فیزیک علاقه‌مند باشد به این معنی که از آنچه یاد گرفته است بتواند در زندگی روزمره خویش استفاده کند.

برای مثال با توجه به معلومات فیزیک دبیرستانی خود بررسی کند که آبی که از شیر آب می‌ریزد چرا به تدریج باریک می‌شود و سطح مقطع آن در این هنگام به چه حدی می‌رسد؟

بی‌شک عواملی که باعث شد نیوتن با افتادن سیب پی به قانون جاذبه ببرد، کنجکاوی مفرط، صبر و بردباری، مطالعه و آزمایش‌های مستمر و قدرت تحلیلی همراه با تفکر فراوان بود که با مشاهده پدیده‌های تکراری و عادی زندگی روزمره قوانینی را کشف کرد.

دکتر منیژه رهبر در این باره می‌گوید: «برخلاف رشته‌های مهندسی که با اتفاقات علمی کار دارند در رشته‌های علوم پایه از جمله فیزیک به چگونگی پیش‌آمدهای علمی توجه می‌کنند و در واقع به دنبال یافتن دلایل و چرایی هر پدیده یا اتفاق هستند و به همین دلیل بچه‌هایی که مستعد،‌ باهوش و کنجکاو هستند، می‌توانند در این رشته موفق گردند.

اما متاسفانه چون در دبیرستان فیزیک بخوبی آموزش داده نمی‌شود و دانش‌آموزان تنها به حفظ فرمول‌ها می‌پردازند، نمی‌توانند بین آنچه خوانده‌اند و آنچه در دنیای خارج وجود دارد، ارتباط برقرار کنند و در نتیجه کنجکاوی آنها تحریک نمی‌شود و تعداد اندکی از دانش‌آموزان با استعداد به رشته فیزیک علاقه‌مند شده و این رشته را انتخاب می‌کنند.»

مهم این است که دانشجوی فیزیک از آنچه در اطرافش اتفاق می‌افتد به راحتی نگذرد.

وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر:

امروزه اگر ما به فکر پیشرفت و ساخت وسایل صنایع مختلف کشورمان از نظامی گرفته تا پزشکی نباشیم باید این صنایع را به صورت آماده از کشورهای دیگر بخریم که این کار احتیاج به سرمایه‌ای گزاف دارد و باعث وابستگی کشور ما به کشورهای صنعتی می‌گردد»

دکتر رهبر نیز در همین زمینه می‌گوید: «ما در ایران صنایع چندانی نداریم و صنایع موجود نیز بیشتر مونتاژ بوده و ابتکاری نیست اما اگر روزی بخواهیم صنایع پیشرفته‌ای داشته باشیم باید خواص مواد را بدانیم تا متوجه شویم که چطور می‌توان از آنها استفاده بهتری بکنیم و وضعیت آن را بهبود ببخشیم و چنین پیشرفتی تنها با توسعه و پیشرفت علم فیزیک امکان‌پذیر است چرا که متخصصان فیزیک می‌توانند موجب بهبود کیفیت محصولات گشته و یا وسایل جدید طراحی بکند. یعنی ما به جای این که مواد خام خود را خیلی ارزان صادر کنیم به یاری دانش فیزیک آنها را به محصولات ساخته تبدیل بکنیم چرا که این محصولات ارزش افزوده بسیار زیادی دارد.

کار ی کشور پیشرفته‌ای مثل ژاپن انجام داد. چون این کشور به یاری صنایع نیمه ‌رسانا، ترانزیستور و الکترونیک پیشرفت کرده است،‌صنایعی که علم زیربنایی آنها فیزیک می‌باشد.»

نکات تکمیلی

دکتر هادی دویلو استاد مهندسی هسته‌ای دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر می‌گوید: «بیشتر واحدهای درسی دانشجویان گرایش‌های مختلف رشته فیزیک، در دوره لیسانس مشترک چرا که دانشجویان فیزیک تنها در سال آخر تحصیلی اقدام به انتخاب گرایش خود می‌کنند و هر گرایش نیز تنها ۹ واحد تخصصی یعنی سه درس تدریس می‌شود و به همین دلیل نمی‌توان بین یک لیسانس گرایش فیزیک حالت جامد یا هسته ‌ای و یا سایر گرایشهای تفاوتی قائل شد یعنی یک لیسانس فیزیک در هیچ‌یک از گرایشها متخصص نمی‌شود».

دکتر عراقی استاد فیزیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر با تاکید بر همین امر می‌گوید: «هر دانشجوی فیزیک در دوره کارشناسی باید ۱۳۰ واحد بگذراند که دروس تخصصی هر یک از گرایشها فقط ۹ واحد از این ۱۳۰ واحد است و بدون شک ۹ واحد نمی‌تواند تغییری در دیدگاه دانشجویان ایجاد کند و هر دانشجو فقط شناختی جزئی نسبت به گرایش مورد نظر خود پیدا می‌کند. تازه، گاه همین ۹ واحد نیز به گونه‌ای مشترک اما در دروسی مختلف در هر یک از گرایشها تدریس می‌شود یعنی کتابها یا واحدهای درسی هر گرایش، متفاوت است اما در کل همه به اطلاعات یکسانی دست پیدا می‌کنند. در نتیجه یک لیسانسه فیزیک، یک کارشناس فیزیک به معنای عام آن است و کارشناس یا متخصص در یکی از گرایشهای فوق به شمار نمی‌آید

بر گرفته شده از سایت : http://forum.p۳۰world.com

حسابداری و آینده شغلی آن

حسابداری یک سیستم است که در آن فرآیند جمع آوری، طبقه بندی ، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارشهای مالی و صورتهای حسابداری در شکل ها و مدلهای خاص انجام می گیرد. تا افراد ذی نفع درون سازمانی مثل مدیران سازمان و یا برون سازمانی مثل بانک ها، مجمع عمومی سازمان مورد نظر و یا مقامات مالیاتی بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند. به همین دلیل فردی که تحصیلات دانشگاهی ندارد، بیشتر دفتردار است تا حسابدار. چرا که گزارشهای این دسته از افراد مطابق استاندارد نیست و پردازش کافی نمی شود و بیشتر تراز حسابها می باشد. برای مثال یک حسابدار تجربی نمی تواند براحتی بین دارایی کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود و یا نمی داند که چگونه باید معاملات ارزی را در دفاتر ثبت کرد.

حسابداری به عنوان یک نظام پردازش اطلاعات، داده های خام مالی را دریافت نموده، آنها را به نظم در می آورد.

محصول نهایی نظام حسابداری گزارش ها و صورت های مالی است که مبنای تصمیم گیری اشخاص ذی نفع (مدیران ، سرمایه گذاران ، دولت و …) قرار می گیرد.

ماهیت :

یک حسابدار متخصص، در آینده می تواند مدیر مالی یک سازمان یا شرکت گردد یعنی می تواند به مدیریت یک شرکت ایده بدهد که منابع موجودش را در چه راههایی سرمایه گذاری نماید تا استفاده بهینه کند و یا اگر شرکت به منابع مالی جدید نیاز داشت یک مدیر مالی بر اساس دانش آکادمیک خود می تواند بگوید که از چه طریقی باید تامین مالی کرد. و مجموع این فعالیت ها خارج از توانایی یک حسابدار تجربی است.

«حسابداری یک سیستم اطلاعاتی است که با فراهم کردن اطلاعات لازم کمک می کند تا سرمایه گذارها، اعتبار دهندگان، مدیران و دولت نسبت به مسائل اقتصادی بهتر بتوانند، تصمیم بگیرند.
برای مثال اگر شخصی بخواهد در یک شرکتی سرمایه گذاری کند، تمایل دارد که وضعیت مالی آن شرکت و یا نتایج عملیات آن شرکت را در طی سالهای قبل بداند. موضوعاتی که به صورت گزارشهای مالی توسط حسابداران تهیه می شود.

«حسابداری به منظور جوابگویی به نیازهای انسان به وجود آمده است. به همین دلیل با گذشت زمان و به موازات گسترش فعالیت های اقتصادی و افزایش پیچیدگی آن ، هدفها و روشهای حسابداری برای جوابگویی به نیازهای اطلاعاتی، توسعه یافته است. چرا که اشخاص، شرکت ها و دولت برای تصمیم گیری در مورد توزیع مناسب منابع مالی نیاز به اطلاعاتی قابل اتکا دارند که این اطلاعات را به یاری حسابداری می توان به دست آورد. از سوی دیگر انجام سرمایه گذاری یکی از مواد ضروری و اساسی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کشور است و سرمایه گذاران نیز از بعد عرضه سرمایه، تا حد امکان سعی دارند منابع مالی خودرا به سویی سوق دهند که کمترین ریسک و بیشترین بازده را داشته باشد. یعنی به دنبال برآورد ریسک سرمایه گذاری ها خواهند بود. این در حالی است که یکی از مبانی اساسی برای محاسبه ریسک بازار شرکت ها ، استفاده از اطلاعات تولید شده توسط سیستم حسابدای است.

رشته حسابداری از جمله رشته هایی است که از داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی ، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می پذیرد.

آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد:

به نظر می رسد فارغ التحصیلان دوره های تحصیلات تکمیلی این رشته، آمادگی و پختگی بیشتری برای حضور در بازار کار دارند.

نتیجه یکی از تحقیقات دانشگاه «کلمبیا» مبنی بر این بود که از از دهه ۷۰ به بعد همه شرکتهای موفق، شرکتهایی بوده اند که مدیر آنها تحصیلات مالی داشته است. چون از این دهه به بعد اطلاعات نقش مهمی پیدا کرده است و مهمترین اطلاعات نیز، اطلاعات مالی است که تاثیر بسیاری در تصمیم گیری روسای شرکت ها دارد.

«فرصت های شغلی یک حسابدار بسیار گسترده است و از پایین ترین سطح تا بالاترین سطح را در بر می گیرد. و با وجود این که در دانشگاههای مختلف کشور اعم از دولتی ، غیرانتفاعی و آزاد، دانشجویان بسیاری در رشته حسابداری تدریس می کنند اما تعداد فارغ التحصیلان بیکار این رشته از بیشتر رشته ها کمتر است. چون از یک موسسه کوچک گرفته تا بزرگترین کارخانه های کشور حداقل برای تهیه اظهارنامه مالیاتی به حسابدار نیازمند هستند.

همچنین دانش حسابداری در بخش مالیات کاربرد وسیعی دارد. چون محاسبه سود به یاری حسابداری امکان پذیر است و تعیین مقدار سود نیز مبنای محاسبه مالیات شرکتها اعم از دولتی و خصوصی می باشد.

فارغ التحصیلان این رشته پس از اتمام تحصیل می توانند در سطوح مختلف و شاخه های متفاوت عهده دار انجام امور مالی گردند که شرح آن چنین است:

الف) حسابداری

فارغ التحصیلان می توانند در کلیه موسسات و واحدهای تجاری، اعم از دولتی یا خصوصی به عنوان حسابدار در شاخه های زیر مشغول کار شوند:

حسابداری مالی: در کلیه شرکتها و موسسات تجاری و غیرانتفاعی.

حسابداری صنعتی : در کلیه واحدهای صنعتی و شرکتهای تولیدی.

حسابداری دولتی : در کلیه سازمانها و ادارات دولتی به عنوان حسابدار یا عامل ذیحساب.

حسابداری مالیاتی : در ادارات دارایی.

حسابداری بیمه : در موسسات بیمه .

حسابداری بانکها : در شعبه ها و سرپرستی بانکها .

حسابداران پس از مدتی اشتغال به کار حسابداری می توانند در سمت مدیریت مالی واحدهای تجاری ، ایفای نقش نمایند.

ب ) حسابرسی

فارغ التحصیلان رشته حسابداری قادرند با توجه به شاخه های حسابداری در بند الف در حرفه حسابرسی شاغل شوند. شاغلان حرفه حسابرسی در یک تقسیم بندی کلی به دو گروه اصلی تفکیک می شوند :

حسابرسان داخلی : این گروه از حسابرسان ، کارمند واحد مورد رسیدگی هستند، و در واقع رابط میان هیات مدیره و شرکت بوده و گزارش رسیدگی خود را به طور هفتگی ، ماهانه یا سالانه به مدیرعامل و هیات مدیره ارائه می دهند . این گروه از حسابرسان عملیات داخل واحد تجاری را رسیدگی می کنند.

حسابرسان مستقل: این گروه از حسابرسان، افرادی هستند که در موسسات حسابرسی مشغول کار هستند و بر اساس قرارداد میان شرکتها یا سازمانها با این موسسات، عملیات حسابداری و مالی واحد تجاری را بر اساس اصول و موازین حسابداری مورد رسیدگی قرار می دهند و گزارش خود را به مجمع عمومی صاحبان سهام ارائه می کنند. در واقع حسابرسان مستقل رابط میان صاحبان شرکت و هیات مدیره شرکت می باشند.

در حال حاضر در ایران ، سازمان حسابرسی به عنوان یک سازمان دولتی ، بزرگترین موسسه حسابرسی است و در کنار آن سایر موسسات حسابرسی دولتی و خصوصی مشغول فعالیت می باشند.

توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه:

داشتن شم ریاضی در رشته حسابداری از اهمیت بسیاری برخوردار است. به همین دلیل دانش آموزان رشته ریاضی در این رشته موفقتر هستند. البته این بدان معنا نیست که دانش آموزان رشته علوم انسانی قادر به ادامه تحصیل در رشته حسابداری نیستند بلکه باید تلاش کنند تا از دانش ریاضی خوب و یا حداقل متوسطی برخوردار باشند.

همچنین یک حسابدار باید بتواند بخوبی گزارش کارهای خود را ارائه دهد. بنابراین باید در ادبیات فارسی مسلط بوده و نگارش خوبی داشته باشد. این ویژگی بخصوص در سطوح بالاتر این رشته یعنی حسابرسی و مدیریت مالی اهمیت بسیاری دارد.

در آزمون هر سه گروه آزمایشی درس ریاضی به عنوان مهمترین درس این رشته ضریب ۴ دارد.

دانشجوی حسابداری باید صادق و رازدار باشد چون در آینده تمام اسناد و مدارک یک سازمان را در اختیار دارد و اگر فرد رازدار و در کل با اخلاقی نباشد لطمات زیادی به آن شرکت و در نهایت به جامعه وارد می آورد. این مساله بخصوص در حسابرسی اهمیت بیشتری دارد زیرا اگر یک حسابرس که وظیفه بررسی گزارشات مالی یک سازمان و تایید صحت و سقم آن را بر عهده دارد، درستکار نبوده و یا شهامت ابراز مشکلات را نداشته باشد، می تواند به نابسامانی های اداری و مالی یک جامعه دامن بزند.

و بالاخره یک حسابدار برای موفقیت در این دنیای پر از رقابت و تغییر و تحول باید خلاق، مبتکر، صبور و منضبط باشد.

علاقه به امور مالی و تجزیه و تحلیل های آن، عامل موفقیت دانشجوی حسابداری است.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

تا مقطع دکترا امکان ادامه تحصیل وجود دارد.

نظر یک فارغ التحصیل مشغول به کار در این رشته :

دانشجوی این رشته باید تحمل ساعتها کار در پشت یک میز و صندلی و سرو کار داشتن با اعداد و ارقام را داشته باشد. همچنین باید دقیق و منظم باشد تا در جمع بندی اعداد و ارقام دچار مشکل نگردد.»

وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر:

آموزش حسابداران و شرکت موثر آنها در فراهم آوری اطلاعات مالی دقیق و قابل اعتماد، و تجزیه و تحلیل این اطلاعات برای توسعه پایدار در کشور در حال توسعه ای مانند ایران اهمیت فراوانی دارد. چرا که وجود اطلاعات دقیق، اعتماد برانگیز، بموقع و مربوط به فعالیت های اقتصادی، نه تنها لازم بلکه حیاتی است. علاوه بر این اطلاعات مالی حاصل از فعالیت های اقتصادی که بوسیله نظام های حسابداری گزارش می شود، می تواند از انحراف مسیر پیش بینی شده ، اتلاف منابع اقتصادی و اخلال در برنامه های توسعه اقتصادی جلوگیری کند.

دکتر ثقفی نیز در این باره می گوید:« چون این رشته فقط به کلاس و معلم نیاز دارد متاسفانه در سالهای اخیر، بسیاری از شهرهای دورافتاده که حتی یک حسابدار مجرب و متخصص ندارد، رشته حسابداری را با استفاده از اساتید کم تجربه دائر کرده است و در نتیجه فارغ التحصیلان دانشگاههای فوق حسابدارانی ناکارآمد هستند که نمی توانند، جذب بازار کار شوند. البته آنچه گفته شد شامل حال فارغ التحصیلان توانمند این رشته نمی شود چون هر فرد سرمایه گذار و هر موسسه اعتباری برای سرمایه گذاری یا اعتبار دادن به حسابدار نیاز دارد. »

نکات تکمیلی :

چند سال پیش وقتی که آقای . ت ریاست یکی از کارخانه های ایران را بر عهده گرفت با اخم های در هم و چهره های عبوس کارگرانی روبرو شد که ۶ ماه بود حقوق نگرفته بودند و امید چندانی نیز به رئیس جدید نداشتند. اما رئیس جدید که فارغ التحصیل رشته حسابداری بود با مدیریت قوی و درست خویش نه تنها کارخانه مورد نظر را از ورشکستگی نجات داد بلکه امروزه این کارخانه یکی از بهترین کارخانه های کشور است که محصولات آن به خارج از کشور صادر می گردد و در حال حاضر نیز نحوه کار رئیس یاد شده به عنوان یک شیوه نوین در دانشگاهها تدریس می شود.

آنچه خواندید سرگذشت واقعی یکی از کارخانه های کشور است.

بر گرفته از : پایگاه علمی آموزشی حسابداری

Bios چگونه کار میکند؟

از رایج ترین کاربردهای flash memoryها در ساخت “بایوس” ، BIOS (Basic Input/Output System) است. BIOS درعمل از هماهنگی بین تراشه ها، دیسک های سخت، پورت ها و عملکرد CPU اطمینان حاصل میکند.

هر کامپیوتر desktop یا laptop یک ریزپردازنده یا Microprocessor بعنوان واحد پردازش مرکزی دارد. Microprocessor یک واحد سخت افزاری است. این واحد سخت افزاری برای اینکه بتواند کارهایی را انجام دهد، مجموعه ای از دستورات موسوم به نرم افزار یا Software را اجرا میکند.

شما احتمالا با دو نوع متفاوت از نرم افزارها آشنا هستید:

سیستم عامل _ سیستم عامل مجموعه ای از سرویسها را برای اجرای برنامه های کاربردی روی کامپیوتر فراهم میکند. همچنین interface (رابط کاربر) اولیه ای را برای کاربر فراهم میکند.

Windows۹۸ و Linux نمونه ای از سیستم عامل ها هستند.
برنامه های کاربردی _ برنامه های کاربردی تکه نرم افزارهایی هستند که برای کاربردهای خاص نوشته شده اند.

مثلا همین الان ممکن است روی کامپیوتر شما برنامه هایی مثل browser، word، برنامه ارسال E_mail و برنامه های مشابهی نصب باشد.

پس بعبارتی میتوان گفت که BIOS سومین نوع نرم افزار است که کامپیوتر شما برای کارکردن به آن نیاز دارد. در این مقاله چیزهای زیادی راجع به BIOS خواهید آموخت. اینکه BIOS چه کاری انجام میدهد، تنظیمات چگونه روی آن اعمال میشود و اینکه چگونه میتوان آنرا update کرد.

BIOS چه کارهایی انجام میدهد؟

مهمترین کاری که BIOS انجام میدهد، Load کردن سیستم عامل است. وقتی شما کامپیوترتان را روشن میکنید و Microprocessor تلاش میکند تا اولین دستورات را اجرا کند، بایستی این دستورات را از جایی بگیرد.

Microprocessor نمیتواند این دستورات را از سیستم عامل بگیرد. چرا؟

چون سیستم عامل روی دیسک سخت (hard disk) کامپیوتر قرار دارد و بایستی دستورات اولیه ای باشد تا Microprocessor را برای مراجعه به hard disk راهنمایی کند. BIOS این دستورات اولیه را برای Microprocessor صادر میکند.

برخی کارهای رایج دیگر که BIOS انجام میدهد عبارتند از:

اجرای عملیات POST(power-on self-test) برای اجزای سخت افزاری پایه که روی کامپیوتر شما نصب شده و وجود آنها برای کارکردن سیستم ضروری است، تا از صحت عملکرد آنها اطمینان حاصل شود. (این عملیات به محض روشن شدن کامپیوتر شروع میشود و با ارسال سیگنال هایی به قطعات سخت افزاری پایه، و دریافت پاسخ از آنها کامل میگردد.)
فعال کردن سایر تراشه های BIOS موجود روی کارت های مختلفی که داخل case نصب شده اند. بعنوان مثال، کارت های SCSI و کارت های گرافیک، اغلب تراشه های BIOS مختص به خود را دارند.
فراهم کردن یک سری بسترهای مقدماتی از طریق اجرای تعدادی دستورات سطح پایین، که سیستم عامل از آنها در جهت برقراری ارتباط با سخت افزارهای مختلف استفاده میکند. درواقع نام BIOS بیشتر از این عملکردش گرفته شده. در این مرحله قطعات جانبی مثل صفحه کلید، صفحه نمایش، پورت های موازی و سریال و… (بخصوص هنگام بوت شدن کامپیوتر)، باهم هماهنگ میشوند.
اعمال یک سری تنظیمات برای hard disk ها، clock و…
BIOS نرم افزار ویژه ای است که ارتباط اجزای اصلی سخت افزاری را با سیستم عامل کامپیوترتان برقرار میکند. BIOS معمولا در یک تراشه ی حافظه ی flash که روی مادربورد قرار گرفته ذخیره میشود. البته بعضی وقتها، این تراشه از نوع دیگری از ROM است.

وقتی شما کامپیوترتان را روشن میکنید، BIOS چند کار را انجام میدهد.

این سلسله مراتب معمولا بترتیب زیر است:

چک کردن CMOS Setup برای بررسی تنظیمات خاص
Load کردن سیستم اعمال وقفه ها و درایورها (device drivers)
مقداردهی اولیه به registerها (ثبات ها) و مدیریت قدرت (برق)
اجرای عملیات POST
نمایش تنظیمات سیستم
شناسایی اجزای bootable
آغاز کردن سلسله مراتب لازم برای boot شدن سیستم

اولین کاری که BIOS انجام میدهد، چک کردن اطلاعاتی است که روی بخش کوچکی (۶۴ bytes) از حافظه ی RAM قرار گرفته در یک آی سی (Complementary Metal Oxide Semiconductor) CMOS، ذخیره شده.

CMOS Setup اطلاعات جزئی که خاص سیستم شماست را نگهداری میکند و درصورت بوجود آمدن تغییراتی در سیستم میتواند تغییر کند.

BIOS از این اطلاعات ذخیره شده در CMOS، برای تغییر دادن یا تکمیل خود استفاده میکند. بعدها در مورد این ویژگی بیشتر بحث خواهیم کرد!

سیستم ایجاد وقفه درواقع تکه برنامه های کوچکی است که مثل رابط مترجم بین اجزای سخت افزاری و سیستم عامل عمل میکند. بعنوان مثال وقتی شما کلیدی را روی صفحه کلید فشار میدهید، سیگنالی تولید میشود. این سیگنال به سیستم تولید وقفه ی صفحه کلید ارسال میشود و به CPU اعلام میکند که این وقفه مربوط به چه چیزی است.

و در نهایت سیستم عامل تصمیم مناسب را اتخاذ میکند.

Device driverها هم تکه برنامه هایی هستند که اجزای سخت افزاری پایه مثل صفحه کلید، ماوس، هارد درایو و فلاپی درایو را شناسائی میکنند.

BIOS معمولا هنگام نیاز در RAM سیستم کپی میشود تا سریع تر اجرا شود.

بوت کردن کامپیوتر

هر وقت کامپیوترتان را روشن میکنید، اولین اتفاقی که می افتد این است که BIOS کار خود را انجام میدهد. در بسیاری از سیستم ها، BIOS متنی را نشان میدهد که توصیف کننده ی چیزهایی مثل مقدار حافظه ی RAM، نوع دیسک سخت و … در آن سیستم است. این نشان میدهد که درطول فرآیند بوت شدن سیستم، BIOS مقدار قابل ملاحظه ای عملیات را انجام میدهد تا سیستم شما آماده به کار شود. در این قسمت برخی از این عملیات برای یک PC ی معمولی بطور خلاصه توصیف میشود:
پس از چک کردن CMOS Setup و فراخوانی سیستم اعمال وقفه ها، BIOS بررسی میکند که آیا کارت گرافیک کار میکند یا نه.

بیشتر کارت های گرافیک یک BIOS کوچک دارند که حافظه و پردازنده گرافیکی موجود روی آنها را مقدار دهی اولیه میکند. درغیر اینصورت BIOS اطلاعات مربوط به راه اندازی کارت گرافیک را از روی یک تراشه ROM موجود روی مادربورد میخواند.

بعد BIOS چک میکند که آیا Cold boot (Reset کردن سیستم بصورت سخت افزاری. مثلا با دکمه reset روی case) اتفاق افتاده یا Reboot (Reset کردن سیستم بصورت نرم افزاری مثلا با Alt+Ctrl+Del).

BIOS این کار را با چک کردن مقدار موجود در خانه حافظه با آدرس ۰۰۰۰:۰۴۷۲ انجام میدهد. اگر مقدار ۱۲۳۴h در این خانه ذخیره شده باشد، منظور Reboot است. بنابراین BIOS از انجام عملیات POST صرف نظر میکند و فقط سیستم را reset میکند.

هر مقداری غیر از ۱۲۳۴h نشاندهنده ی Cold boot است. (مثل اینکه سیستم تازه روشن شده _ POST هم انجام میشود.)

اگر Cold boot اتفاق افتاده باشد BIOS هریک از آدرسهای خانه های حافظه RAM را با نوشتن و خواندن مقداری در آنها آزمایش میکند.

همچنین پورت های PS/۲ یا USB را هم برای صفحه کلید و ماوس بررسی میکند. BIOS بدنبال گذرگاه PCI (Peripheral Component Interconnect) هم میگردد و اگر آنرا پیدا کرد همه کارت های PCI را چک میکند.

اگر در حین انجام عملیات POST اشکالی بوجود بیاید، BIOS با بوق اخطار یا پیغامی که روی صفحه نمایش نشان داده میشود، بروز اشکال را به شما اعلام میکند. معمولا اگر در این مرحله اشکالی پیدا شود، این اشکال سخت افزاری است.

سپس BIOS جزئیاتی راجع به سیستم تان نمایش میدهد. که معمولا این اطلاعات مربوط میشود به:

پردازنده
فلاپی درایو و هارد درایو
حافظه
نسخه BIOS (ورژن)

هر درایور خاصی، مثل درایورهای مربوط به آداپتورهای SCSI (small computer system interface)

از آداپتور فراخوانی میشود و BIOS اطلاعات را نمایش میدهد.

سپس BIOS ترتیب و توالی ابزارهای ذخیره سازی که در CMOS Setup بعنوان مرجعی برای boot شدن سیستم تعیین شده اند را چک میکند.

Boot از Bootstrap آمده. Bootstrap را “خود راه انداز” ترجمه کرده اند. همچنان که در اصطلاح قدیمی “Lift yourself up by your bootstraps.” کلمه Boot اشاره دارد به مجموعه عملیاتی که منجر به بالا آمدن سیستم عامل میشود.

BIOS سعی میکند برای Boot کردن سیستم از اولین مرجع تعیین شده استفاده کند. اگر نتیجه نگرفت به سراغ دومین درایو تعیین شده میرود. اگر فایلهای مورد نظر برای boot کردن سیستم در هیچ یک از درایوهای مشخص شده پیدا نشد، روند startup متوقف میشود.

اگر دیسکتی در فلاپی درایو باشد، وقتی سیستم را restart میکنید، احتمالا با این پیغام مواجه خواهید شد:

چون BIOS سعی میکند فایلهای راه انداز سیستم را از روی دیسکت بخواند و وقتی آنها را پیدا نکند، با این پیغامBIOSاین پیغام را میدهد و منتظر دیسکتی میشود که حاوی فایلهای مناسب برای راه اندازیمواجه میشوید. BIOSسیستم باشد. البته این مشکل خاصی نیست. میتوانید دیسکت را خارج کنید و کلیدی را فشار دهید تا BIOS
کردن سیستم استفاده کندbootکار خود را ادامه دهد و احتمالا از درایو دیگری برای
پیکربندی BIOS

در قسمت های قبلی متوجه شدید که BIOS ، CMOS Setup را برای تنظیمات خاص بررسی میکند. در ادامه به نحوه تغییر دادن این تنظیمات می پردازیم.

برای ورود به CMOS Setup، باید هنگامی که سیستم در حال اجرای عملیات مربوط به startup است از یک کلید خاص یا ترکیبی از چند کلید استفاده کنید. بیشتر سیستمها از کلیدهای “Esc” ، “Del” ، “F۱” ، “F۲” ، “Ctrl-Esc” یا “Ctrl-Alt-Esc” برای این منظور استفاده میکنند. معمولا به محض روشن شدن کامپیوتر، در قسمت پایینی صفحه نمایش یک خط توضیحات برای اشاره به کلید یا کلیدهای مورد استفاده جهت ورود به قسمت تنظیمات BIOS دیده میشود.

“برای ورود به Setup کلید … را فشار دهید.”

وقتی وارد Setup شدید، مجموعه ای از صفحات متنی را به همراه تعدادی گزینه برای تنظیمات مختلف می بینید. برخی از این تنظیمات استاندارد است درحالیکه سایر گزینه ها را شرکت سازنده BIOS طبق معیارهای خودش انتخاب می کند.

برخی از معمول ترین و رایج ترین گزینه های این قسمت عبارتند از:

System Time/Date : برای تنظیم ساعت و تاریخ
Boot Sequence : برای مشخص کردن محل فایلهای مخصوص Boot کردن سیستم به ترتیب اولویت (از این فایل ها برای Load کردن سیستم عامل استفاده میشود.)
Plug and Play : استانداردی برای یافتن و شناسایی اجزای سخت افزاری جانبی بصورت خودکار; اگر کامپیوتر و سیستم عامل شما هر دو از این امکان پشتیبانی می کنند، بایستی گزینه Yes برای آن فعال باشد.
Mouse/keyboard : گزینه هایی مثل “Enable Num Lock” ، “Enable the Keyboard” ، “Auto-Detect Mouse” و …
Drive Configuration : برای تنظیم و پیکربندی hard drive ، CD-ROM ، floppy drive و …
Memory : خط دادن به BIOS و راهنمائی کردن آن برای مراجعه به آدرس خاصی از حافظه
Security : در این قسمت میتوان Password ی را برای کنترل دسترسی به سیستم اعمال کرد.
Power Management : سیستم مدیریت انرژی که امکاناتی چون مشخص کردن مدت زمان توقف در حالت standby و suspend هم به همراه آن ارائه میشود و قابل تنظیم است.
Exit : انتخاب کنید، آیا تغییراتی که اعمال کردید ذخیره شود، یا نادیده گرفته شود، یا تنظیمات سیستم به حالت پیش فرض شرکت سازنده set شود.

ر تنظیمات Setup را تغییر میدهید بسیار مراقب باشید. تنظیمات غلط ممکن است مانع از boot شدن سیستمتان شود. وقتی همه تغییرات مورد نظرتان را در Setup ایجاد کردید، باید Save Changes را انتخاب کنید و خارج شوید. در اینصورت BIOS سیستم شما را restart خواهد کرد تا تنظیمات جدید تاثیر گذار شوند.

BIOS برای ذخیره کردن هرگونه تغییری که در Setup سیستم داده میشود از فنآوری CMOS استفاده میکند. با استفاده از این فناوری یک باتری کوچک lithium یا Ni-Cad میتواند انرژی کافی برای نگهداری داده های ذخیره شده را در طول چند سال فراهم کند. حتی در بعضی تراشه های جدید یک باتری lithium خیلی کوچک درست در داخل تراشه CMOS جاسازی میشود که میتواند برای مدت ١٠ سال انرژی لازم را تامین کند!

Update کردن BIOS

گاهی لازم میشود که BIOS یک کامپیوتر update شود. بخصوص در مورد سیستم های قدیمی تر. از آنجا که اجزای سخت افزاری جدید و استانداردها روز به روز تغییر میکند تا بهتر شود، BIOS هم لازم است تغییر کند تا بتواند با سخت افزار جدید هماهنگ شود. از آنجا که BIOS روی انواع خاصی از ROM ذخیره میشود، بنابراین تغییر دادن آن نسبت به سایر انواع نرم افزارها کمی مشکل تر است.

برای تغییر دادن خود BIOS ، احتمالا به یک برنامه خاص که شرکت سازنده کامپیوتر یا BIOS سیستم ارائه میکند نیاز دارید. برای اینکه بفهمید BIOS سیستم شما از چه نوع یا نسخه ای است، به مشخصات نسخه و تاریخ BIOS که در startup سیستم نمایش داده میشود دقت کنید. سپس به Web Site شرکت سازنده BIOS سری بزنید و ببینید که آیا نسخه مورد استفاده ی شما upgrade شده یا نه. اگر چنین است نسخه upgrade و برنامه کمکی (utility) همراه آنرا که برای نصب این نسخه جدید لازم است download کنید. بعضی وقتها برنامه utility و نسخه upgrade بصورت یکجا داخل یک فایل ارائه میشود. برنامه utility و نسخه upgrade را روی یک دیسکت کپی کنید و بعد از قرار دادن آن در floppy drive سیستم را restart کنید تا از روی floppy drive بوت شود. برنامه از روی دیسکت خوانده میشود، BIOS قدیمی را پاک میکند و نسخه جدید را جایگزین آن میکند. شما میتوانید برای چک کردن BIOS سیستمتان از یک برنامه BIOS Wizard در آدرس BIOS Upgrades استفاده کنید.

مهمترین شرکتهای تولیدکننده BIOS :

· American Megatrends Inc. (AMI)

· Phoenix Technologies

· ALi

· Winbond

درست مثل زمانیکه CMOS Setup را دستکاری میکردید، اینجا هم مراقب باشید. مطمئن شوید BIOSتان را به نسخه ای upgrade میکنید که با سیستم کامپیوترتان سازگار است. به عبارت دیگر، درصورت بی دقتی ممکن است BIOS سیستم را خراب کنید و دیگر قادر به بوت کردن کامپیوتر نباشید.

آشنایی با طرز کار مانيتورهاي کريستال مايع

اگر از کاربران رايانه باشيد، احتمالا اسمهايي از قبيل مانيتور فلت و LCD ها را شنيده ايد. لغتهايي که امروزه به قدري باب شده اند که حتي کودکان ۵ ۶ساله هم که گاهي آنها را به زبان مي آورند.
آيا صفحه هاي فلت ، LCDو پلاسمايي يکي هستند يا معاني جدايي دارند و ما از روي ناآگاهي آنها را به جاي هم به کار مي بريم؟
واقعيت اين است که اينها معاني متفاوتي هستند که برحسب اشتباه از آنها به صورت جايگزين استفاده مي کيم. احتمالا هر روزه از وسايل متفاوتي استفاده مي کنيم که شامل LCDها هستند.
رايانه هاي لپ تاپ ، برخي مانتيورها، ساعتهاي ديجيتالي ، اجاقهاي مايکروويو، دستگاه پخش سي دي و دستگاه هاي الکترونيکي فراوان ديگر شامل LCD ها هستند. براي تشخيص LCD بودن يک صفحه کافي است ، براي چند ثانيه انگشت خود را روي آن صفحه قرار دهيد و حرکت امواج را در ناحيه اطراف دستتان مشاهده کنيد.
البته اين کار به هيچ عنوان توصيه نمي شود. چرا که در درازمدت به مانيتور شما آسيب مي رساند. LCD يا Liquid Crystal Display به دليل مزيت هايي از قبيل نازک بودن ، وضوح بيشتر و مصرف برق کمتر متداول شده اند.
LCDها يا کريستال هاي مايع اولين بار در سال ۱۹۸۸از سوي يک گياه شناس اتريشي به نام فردريک رينيتز کشف شد. او مشاهده کرد زماني که يک ماده شبيه کلستريل را ذوب مي کند، اين مايع که در ابتدا تيره بوده و با بالا رفتن حرارت ، رنگ آن روشن مي شود پس از خنک کردن ، مايع قبل از تبلور نهايي به رنگ آبي تبديل مي شود.
از ساخت آزمايشي اولين LCDدر سال ۱۹۸۶، مدت ۱۸سال مي گذرد. از آن هنگام سازندگان LCDها آن را به لحاظ تکنولوژيکي توسعه دادند و LCDها را از لحاظ تکنيکي به سطح بالايي رساندند و روند رو به رشد فناوري ساخت اين وسيله همچنان رو به فزوني است.
کريستال هاي مايع بسته به چگونگي تحريک و نحوه آرايش مولکول ها به گروه هاي مختلفي تقسيم مي شوند. اين نوع کريستال ها نسبت به تغيير دما و در بعضي موارد فشار واکنش نشان مي دهند و جهت گيري مولکولها در آنها از الگوي خاصي پيروي مي کند که اغلب يک منشا خارجي جهت دهنده دارد.
از شواهد برمي آيد که کريستال هاي مايع به حالت مايع نزديک تر هستند تا جامد. آنها مقادير متوسطي از گرما را دريافت مي کنند تا يک ماده مناسب را از يک حالت جامد به کريستال مايع تبديل کنند و فقط مقدار بيشتري گرما را براي تبديل همان کريستال مايع به حالت مايع واقعي دريافت مي کنند.
به خاطر اين که کريستال هاي مايع به درجه حرارت بسيار حساس هستند، انتخاب مناسبي براي کاربرد در دماسنج ها هستند. از اينجا دلايل وضوح صفحه مانيتور کامپيوتر لپ تاپ در يک هواي سرد يا در خلال يک روز داغ در کنار ساحل روشن مي شود. يک LCD وسيله اي است که از ۴ الگو يا واقعيت فيزيکي بهره مي گيرد:
اول اين که نور مي تواند قطبيده شود، دوم اين که کريستال هاي مايع مي توانند منتقل شوند و نور قطبيده شده را تغيير دهند. سوم اين که ساختار کريستال هاي مايع مي توانند از سوي جريان الکتريکي تغيير يابند و آخرين مورد اين که مواد شفافي موجودند که قادرند جريان الکتريسيته را هدايت کنند.

سيستم LCD
دو نوع LCD در رايانه وجود دارد ؛ ماتريس غيرفعال passive matrix و ماتريس فعال LCD
.active matrixهاي ماتريس غيرفعال از يک شبکه ساده ، براي تامين شارژ پيکسل هاي موجود روي نمايشگر استفاده مي کنند. ايجاد شبکه درواقع يک مرحله پردازش است که با دو لايه شفاف آغاز مي شود.
به يکي از اين لايه ها ستون ها و به ديگري رديف هايي واگذار مي شود که از مواد هادي و شفاف ساخته مي شوند که معمولا از جنس اکسيد قلع هستند. ستونها و رديفها به مدارهاي مجتمع (IC ها) مرتبط مي شوند و زماني که شارژ از ستون يا سطر خارج شود، اين مدارها، کنترل خواهد شد.
مواد کريستال مايع مابين دو لايه شفاف قرار خواهد گرفت ، يک فيلم قطبيده به بخش خارجي از هر يک از اين لايه اضافه مي شود. سادگي سيستم ماتريس غيرفعال جالب است اما نواقصي نيز به همراه دارد، از جمله زمان پاسخ کوتاه و کنترل ولتاژ بدون دقت.
راحت ترين راه براي مشاهده زمان پاسخ کوتاه در يک LCDماتريس غيرفعال اين است که نشانگر ماوس را بسرعت از سمت صفحه نمايش به سمت ديگر حرکت دهيد. درحالتي که اين حرکت انجام مي شود به حالت سايه هايي که در پي نشانگر ظاهر مي شود، توجه کنيد.
کنترل ولتاژ با عدم دقت از توانايي ماتريس غيرفعال جلوگيري مي کند و در يک زمان تنها بر يک پيکسل تاثير مي گذارد. زماني که ولتاژ براي از هم باز کردن يک پيکس به کار گرفته مي شود، پيکس هاي اطراف آن نيز تا حدي از هم باز مي شود که باعث مي شود تصاوير تار به نظر آيد و کنتراست خود را از دست بدهد.
LCDهاي ماتريس فعال به TFTها وابسته هستند. اساسا TFTها ترانزيستورها و خازن هاي کوچک سوئيچ شونده هستند. آنها در يک ماتريس و روي يک لايه شفاف مرتب مي شوند. براي آدرس دهي يک پيکسل ، رديف مناسب سوييچ مي شود و سپس شارژ به ستون اصلي ارسال مي شود. خازن قادر به نگهداري شارژ تا به دوره تازه سازي بعدي است.
اگر دقيقا مقدار ولتاژي که براي يک کريستال تامين مي شود، کنترل گردد، خواهيد توانست آن را از هم باز کنيد. بيشتر نمايشگرهاي امروزي در هر پيکسل ۲۵۶سطح روشنايي پيشنهاد مي کنند. فناوري LCDها بسرعت در حال رشد است.
اندازه نمايشگر محدود به مشکلات کنترل کيفيت مي شود که به سازنده هاي آنها برمي گردد. بتازگي شرکت اپل بزرگترين مانيتور LCDجهان را دراندازه ۳۰اينچي به بازار عرضه کرد که کيفيت تصويري بسيار بالا دارد.
پس براي داشتن وضوح و کيفيت قابل توجه ،بايد بهاي زيادي بپردازيم.

Firmware چيست؟

جواب دادن به اين سؤال كمي پيچيده است. تا حدودي مي‌توان گفت كه با يك <مفهوم> سر و كار داريم؛ مفهومي به نام <ميان‌افزار>؛ موجوديتي كه نه سخت‌افزار است نه كاملاً مي‌توان آن را نرم‌افزار دانست. بهتر است كمي بيشتر توضيح دهيم. براي مديريت هر سخت‌افزاري يا بهتر بگوييم براي استفاده بهينه از امكانات سخت‌افزاري، نيازمند يك سيستم مديريتي هستيم كه توانايي مديريت و زمانبندي اجرا و كنترل فرآيندها و پردازش‌ها را داشته باشد. در مدل‌هاي پيشرفته (مانند انواع كامپيوتر، برخي از مدل‌هاي گوشي موبايل و انواع Handheld) نام اين سيستم مديريتي سيستم‌عامل و در مدل‌هاي ساده‌تر (مانند انواع پخش‌كننده MP۳، انواع ساده گوشي موبايل همانند نوكيا ۱۱۰۰ و انواع ساده‌تر و دستگاه‌هاي ساده‌تر مانند انواع رايتر) نام آن Firmware يا به فارسي، ميان‌افزار است.

در انواع پيشرفته، كار ميان‌افزار ترجمهِ دستورات نرم‌افزاري به زبان قابل فهم براي سخت‌افزار و در انواع ساده‌تر، مثلاً در يك پخش‌كننده MP۳، تفسير فرامين صادر شده از طريق دكمه و درخواست اجراي فرمان مورد نظر از سيستم يا مدارات موجود در دستگاه است.

محل دقيق ميان‌افزار كمي بالاتر از سخت‌افزار است. در واقع مي‌توان اظهار داشت كه اولين نرم‌افزار مرتبط ( يا حتي تنها نرم‌افزار) با سخت‌افزار، ميان‌افزار است. برنامه‌نويسان مي‌دانند كه محل قرارگيري ميان‌افزار، دقيقاً پايين‌تر از اسمبلر است.

ميان‌افزارها را در كارگاه يا كارخانه به وسيله دستگاه‌هايي به نام Emulator در حافظه‌هاي قابل برنامه‌ريزي و فقط خواندني موسوم به Programable Read- Only Memory) PROM) قرار مي‌دهند. در واقع اين حافظه‌ها را به وسيله Emulator برنامه‌ريزي مي‌كنند. يك نمونه از انواع اين حافظه‌ها همان بايوس كامپيوتر است كه ميان‌افزاري را (همان تنظيمات بايوس) نيز اجرا مي‌كند. محتويات اين حافظه‌ها نيز ايستا است و پس از خاموش شدن دستگاه به اطلاعات موجود در آن‌ها صدمه‌اي وارد نمي‌آيد.

گاهي ممكن است در زمان طراحي و توليد اين ميان نرم‌افزارها (كه در مرحله طراحي و توليد گهگاه به اندازه يك برنامه سنگين محاسباتي زمان‌بر هستند) مشكلاتي به وجود آيد كه تنها در زمان عملكرد مشخص شوند. از اين رو توليدكنندگان سخت‌افزار مرتباً به بررسي ميان‌افزارهاي نصب شده اقدام مي‌كنند و در صورت وجود خطا يا ايراد نرم‌افزاري، اقدام به برطرف نمودن آن ايراد مي‌كنند و نسخه بروز شده آن ميان‌افزار را منتشر مي‌سازند. از اين رو بروز‌رساني ميان‌افزار سخت‌افزار‌هاي نصب شده در كامپيوترمان، گوشي موبايلمان، پخش‌كننده MP۳ و دستگاه‌هاي سخت‌افزاري كه كنترل شبه‌‌نرم‌افزاري دارند، كاري عاقلانه و سنجيده است.

توجه‌

در استفاده از دستورالعمل‌هاي ارائه شده نهايت دقت را به كار ببريد.
عصر شبكه هيچ‌گونه مسئوليتي را در خصوص وارد آمدن صدمه‌ و خسارت به دستگاه شما نمي‌پذيرد.

رايتر شما چه CD Writer باشد، چه DVD Writer، فارغ از نوع، مدل و نشان تجاري دستگاه، داراي يك Firmwareاست. مانند تمام نرم‌افزارها، Firmware نيز مرتباً از سوي سازنده ارتقا پيدا مي‌كند. دليل اين كار نيز كاملاً مشخص است؛ برطرف كردن مشكلات و نواقصي كه در زمان طراحي يا توليد و اجراي آن به‌وجود مي‌آيند.

اين مشكلات ممكن است در مراحل اوليه طراحي و توليد خود را نشان ندهند. معمولاً پس از اجراي نرم‌افزار، نمايش انواع باگ‌ها و مشكلات منطقي و غير‌منطقي شروع مي‌شود و شب‌هاي به‌يادماندني‌اي را براي تيم طراحي به يادگار خواهد گذاشت. از اين‌رو هر توليد‌كننده‌اي براي اين‌كه ضمن حفظ اعتبار خود مشكلاتي را كه ممكن است در زمان استفاده توسط كاربر تشخيص داده شوند، برطرف سازد، اقدام به تهيه نسخه‌هاي بهبود يافته Firmware دستگاه‌هاي توليدي خود مي‌نمايد.

توجه داشته باشيد كه ممكن است در زمان استفاده از درايو نوري خود، هرگز متوجه مشكلات موجود نشويد، اما مطمئن باشيد اگر با روشي كه در ادامه معرفي خواهد شد، آگاهي يافتيد كه Firmware بروز شده‌اي از سوي توليد كننده ارائه شده است، به طور حتم مشكل يا مشكلاتي در Firmware دستگاه وجود دارد. بنابراين مي‌توانيد اقدام به بروز‌كردن دستگاهتان كنيد.

مراحل كار

اول از همه بايد نوع و مدل درايو موجود را تشخيص دهيد. براي اين‌كار بهتر است از خود ويندوز كمك بگيريد. البته نرم‌افزارهايي هم وجود دارند كه به بررسي سخت‌افزارهاي نصب شده روي كامپيوتر مي‌پردازند و نشان تجاري، مدل و اطلاعات مختلفي از جمله نگارش و مدل Firmware هر دستگاه را به شما ارائه مي‌دهند.

از قسمت System Properties تب Hardware را انتخاب نماييد و روي دكمه Device Manager كليك كنيد. روي علامت (+) عبارت DVD/CD-ROM Drives كليك كنيد. فهرست درايوهاي نوري موجود روي كامپيوترتان را مشاهده خواهيد كرد. در اين فهرست نام هر دستگاه به همراه مدل آن آورده شده است. به عنوان مثال، به چنين عبارتي برخورد خواهيد كرد:

SONY DVD RW DRU-۸۲۰۸A
اين عبارت علاوه بر نام توليد‌كننده، نوع و مدل دستگاه را نيز نمايش مي‌دهد. اگر از اين روش لذت نمي‌بريد، مي‌توانيد از Nero كمك بگيريد. در مجموعه نرم‌افزاري Nero، برنامه‌اي به نام Nero Info Tool وجود دارد كه از همان ابزارهايي است كه تمام زير‌و‌بم‌‌هاي موجود و مرتبط با درايوهاي نوري را بررسي مي‌كند. مزيت استفاده از اين ابزار اين‌است كه نگارش Firmware درايو را نيز نمايش مي‌دهد.

پس از اين‌كه اطلاعات مورد نظر را استخراج كرديد، به اينترنت متصل شويد و در موتور جست‌و‌جوي گوگل، از كليد‌واژه تركيبي زير براي يافتن فايل مورد نظر استفاده كنيد:

Properties + Firmware + Download&Your Drive name

در عبارت بالا به جاي Your Drive name & Properties نام و مدل دستگاهتان را كه در مرحله قبل استخراج كرديد، بنويسيد. به عنوان مثال، من براي DVD Writer خود بايد چنين واژه‌اي را جست‌و‌جو كنم:

SONY DVD RW DRU-۸۲۰A + Firmware + Download

توجه كنيد كه تنها قسمت اول را تغيير دهيد. با اين‌كار (استفاده از اين كليدواژه) گوگل در سايت‌هايي جست‌و‌جو خواهد كرد كه حاوي لينك‌هايي به منابعي هستند كه شامل آن سه كليد واژه ذكر شده مي‌گردند. مطمئن باشيد كه اولين يا دومين هينت (نتيجه يك جست‌و‌جو در يك موتور جست‌و‌جو، تعدادي هينت يا تطابق است كه به صورت فهرست شده نمايش داده مي‌شوند) شما را به هدف خواهد رساند.

معمولاً تمام تلاش‌هاي ما سرانجام به دانلود يك فايل چندصد كيلوبايتي منتهي خواهد شد. توجه داشته باشيد كه علاوه بر خود توليد كننده، شركت‌ها و حتي اشخاص ديگري نيز اقدام به تهيه Firmware براي دستگاه‌ها مي‌نمايند. بر اساس تجربه بهتر است از نسخه‌اي استفاده كنيد كه توسط خود سازنده ارائه شده است.

پس از اين‌كه فايل يا فايل‌ها را دانلود كرديد، زماني فرا مي‌رسد كه ‌بايد مهم‌ترين و شايد خطرناك‌ترين قسمت كار را انجام دهيد. در اين مرحله بايد يك فايل اجرايي را اجرا كنيد تا روند آپديت‌كردن بايوس به صورت خودكار طي شود. البته قبل از انجام هركاري، روشي را كه سازنده اعلام كرده است، به دقت مطالعه كنيد. ممكن است براي اين كار لازم باشد تغييراتي را به صورت موقت در آرايش سخت‌افزاري كامپيوترتان اعمال كنيد. ممكن است نياز باشد زماني كه شما دو درايو را به يك كابل متصل كرده‌ايد، يكي را از كابل موقتاً جدا نماييد و پس از آپديت شدن بايوس درايو مورد نظرتان، دوباره درايو ديگر را به كابل متصل كنيد.

با اين حال قدر مسلم اين است كه دقت داشته باشيد فارغ از نوع و مدل دستگاه، زماني كه برنامه مشغول آپديت كردن بايوس درايوتان است (كه مدت زمان اندكي است) هرگز برنامه‌هاي ديگري را اجرا نكنيد. قبل از اجرا، اتصال به اينترنت خود را قطع نماييد و برنامه آنتي‌ويروس خود را نيز غير‌فعال كنيد. همچنين هر نوع CD و يا DVD را از درايو خارج كنيد.

دقت كنيد كه ممكن است در طي اين زمان چراغ‌ يا چراغ‌هاي روي درايو روشن شوند يا چشمك بزنند. اين عمل غير عادي نيست. تعجب نكنيد و هرگز اقدام به باز كردن درِ درايو نكنيد. همچنين سعي كنيد برق كامپيوتر قطع نشود! چون ممكن است مجبور شويد درايو را براي تعمير به گارانتي بفرستيد يا در بدترين شكل ممكن، مجلس ختمي براي درايو محبوبتان برگزار كنيد.

اما از هيچ چيز نترسيد. شخصاً بارها اين‌كار را انجام داده‌ام و حتي درايوهاي دوستان و آشنايان را نيز از اين آزمايش‌ها گذرانده‌ام. خيالتان راحت باشد. اين كار را اگر بر اساس روشي كه از سوي توليد‌كننده ارائه شده است انجام دهيد، هيچ مشكلي براي درايو‌تان به وجود نخواهد آمد.

پس از اين‌كه Firmware درايوتان را آپديت كرديد، مطمئناً درايوتان بي‌عيب و نقص‌تر از گذشته كار خواهد كرد، اما انتظار نداشته باشيد كه فرآيند رايت كردن اطلاعات با سرعت بيشتري انجام شود يا سخت‌افزار دستگاهتان تغيير كند. اما مطمئنا خطاهاي كمتري در زمان خواندن و نوشتن انواع ديسك‌ها بروز خواهد نمود

معادلات لورنتس اشتباهن

مولف: وهاب نوتاش

(جهت مطالعه و درک این مقاله می بایست خواننده به نسبیت انیشتن واقف بوده و معادلات تبدیل مختصات لورنتس را به خوبی فهمیده باشد . )
به اعتقاد بنده تمام ارزش قضایای نسبیت ، در ایجاد یک فکر واگراست و نه به فرمول های انبساط زمان و یا طول . تمام بنیه فیزیکی و استدلالی معادلات تبدیل مختصات ، بین دو مرجع s و s` که در راستای محور x ها دارای سرعت نسبی ثابتی هستند ، از سنجیدن یک فاصله توسط حرکت نور و بار دیگر توسط ابزار محاط در s و s` حاصل شده که عبارتند از :
x`= γ(x-vt)
y = y`
z = z`
γ = ۱/(√(۱-(v/c)^۲))
دو چهارچوب لخت s و s` را که در t = ۰ هم مبدا بودند ، در نظر بگیرید . سپس مرجع s` شروع به حرکت با سرعت یکنواخت v می کند و یک اتفاق یا ساده تر بگویم یک موقعیت یک نقطه ثابت ، در هر دو مختصات s و s` مورد تحلیل واقع می شود . پارامتر های مرجع s ، بدون پریم و پارامترهای مرجع s` ، با پریم خواهند آمد . شکل شماتیکی دو مرجع در زیر آمده :

استدلال معادلات لورنتس از این قرار است :
چون V ثابت است ، استدلال شده که تبدیل مختصات در دو مرجع باید خطی باشد . یعنی :
x = αx`
y = αy`
z = αz`

و از آنجا که حرکت V بر روی مختصات y,z نقطه A در دو مرجع تاثیر نمیگذارد ، نتیجه شده :
y = y`
z = z`
پس برای x و x` دو رابطه به ترتیب زیر نوشته می شود :
( کتاب نسبیت خاص و عام و کیهان شناختی از ولفگانگ ریندلر )
نحوه بدست آمدن فرمول ها :
الف :
چون مرجع مختصات O` با سرعت V به طرف نقطه A حرکت می کند ، در مختصات S بعد از گذشت زمان t مختصات اولیه نقطه A به اندازه Vt کاهش می یابد ، که همان x` خواهد بود . و چون تبدیل مختصات بین دو مرجع ، خطی است ، پس γ ضریبی است که برای تبدیل تناسب به روابط مساوی خطی استفاده شده . و در جستجوی کشف مقدار آن هستیم .
فرمول یک
x`= γ(x-vt)
متقابلا چون در مرجع S` مانند این است که نقطه A با سرعت یکنواخت V بطرف مبدا مختصات فرضی O` در حرکت است ، x` به اندازه Vt` کاهش می یابد پس اگر t` از لحظه ای حساب شود که حرکت شروع شده مقدار x با Vt`+ x` برابر خواهد بود . یعنی :
فرمول ۲
x = γ`(x`+ Vt`)
پس تا کنون دو فرمول داریم که یکی بر اساس S و دیگری بر اساس S` نوشته شده .
حال جهت محور ها را در X و X` عوض می کنیم و روابط زیر با همان استدلال بالا بدست می آید :
فرمول ۳ که با عوض کردن جهت از فرمول ۱ حاصل شده :
x` = γ(x+Vt)

و فرمول ۴ که با عوض کردن جهت از فرمول ۲ حاصل شده :
x = γ`(x`- Vt`)
حال گفته شده با معکوس کردن نقش ها میان S و S` رابطه زیر حاصل می شود :
( پارامتر های پریم دار ، بدون پریم شوند و بلعکس )
فرمول ۵ :
x = γ (x`- Vt`)

که از رابطه ۴ و ۵ نتیجه شده که :
γ = γ`
سپس یک بار هم مقادیر x و x` را با فرستادن یک علامت نوری از هر مبدا تا نقطه A و ضرب زمان در سرعت نور ، بدست می آید . یعنی :
x` = ct`
x = ct
t و t` هر کدام به ترتیب زمان لازم برای رسیدن نور از O و O` به نقطه A می باشند .
حال مقادیر x و x` را ، در فرمول های ۱ و ۲ جایگذاری می کند و روابط زیر حاصل می گردد :
رابطه ۶ ،که با جاگذاری ct به جای x و ct` به جای x` در فرمول ۱ ، حاصل شده :
ct` = γ(ct-Vt)
رابطه ۷ ،که با جاگذاری ct به جای x و ct` به جای x` در فرمول ۲ ، حاصل شده :
ct = γ(ct`-Vt`)

توجه شود که قبلا ثابت شده که γ = γ` به این دلیل در این فرمول ها γ`تکرار نشده .
با ضرب کردن دو رابطه ۶ و ۷ در یکدیگر مقدار γ بدست می آید :
γ = ۱/(√(۱-(v/c)^۲))
سپس γ را در فرمول های ۶ یا ۷ جایگذاری کرده و معادلاتی با نام تبدیل مختصات بین دو مرجع لخت حاصل شده .
تا کنون هر چه بود از کتاب یاد شده ذکر شده . این مقاله که رد این معادلات است از حالا شروع می شود :
صراحتا باید گفت در این استدلال و فرمول ها دو اشکال بزرگ و جود دارند . که حتی وجود یکی بر رد این معادلات کافی است .

توضیح اولین اشکال :

این اشتباه در جایی اتفاق افتاده که ثابت شده γ = γ` .
شرح :

پارامتر های مرجع S بدون پریم در نظر گرفته شدند یعنی x,t و پارامتر های مرجع S` با پریم در نظر گرفته شدند ، یعنی t`,x` و در ادامه اثبات دو معادله کاملا درست ۱ و ۲ نوشته شد .
با تاکید باید بگویم که وقتی پارامتری جزو یک مرجع می باشد دارای خواص آن بوده و با عوض شدن علامت اختصاری آن مرجع می توان برای تمامی پارامتر های آن مرجع نیز ، همین کار را انجام داد . صراحتا باید گفت که پارامتر های γ و γ` جزو هیچ یک از مرجع های S و S` نمی باشند .
پارامتر یک مرجع به متغییری اطلاغ می توان کرد که در آن مرجع اندازه گیری شود . در حالی که ما γ و γ` را در خارج از دو مرجع ، جهت ضریب تبدیل مختصات بکار بردیم .
لطفا توجه کنید :
γ ضریبی بود که برای تبدیل مختصات S به S` بکار بردیم و نوشتیم :
مختصات S = مختصات S` ضرب در عدد γ
γ` ضریبی بود که برای تبدیل مختصات S` به S بکار بردیم و نوشتیم :
مختصات S` = مختصات S ضرب در عدد γ`
در اثباتی که منجر به نتیجه γ = γ` می شود ، در یک مرحله جای S و S` عوض شده و پارامتر های وابسته نیز عوض شده ، در همین جاست که اشتباه رخ داده و γ به γ` نیز مطابق دیگر پارامتر ها عوض شده و بلعکس .
به عبارت دیگر اگر مختصات S` مختصات را متحرک و مختصات S را مختصات ثابت بنامیم قبل از عوض کردن پریم ها خواهیم داشت :
روابط ۱ ، قبل از عوض کردن پریم ها :
مختصات متحرک * γ` = مختصات ثابت
مختصات ثابت * γ = مختصات متحرک
و حال بعد از عوض کردن پریم ها که به اشتباه پریم ضریب γ نیز تغییر کرده ، نتیجه می شود که:
روابط ۲ ، بعد از عوض کردن پریم ها :
مختصات متحرک * γ = مختصات ثابت
مختصات ثابت * γ` = مختصات متحرک
حال روابط ۱ و ۲ را مقایسه کنید
چه می یابید ؟
اینجا کاملا مشخص می شود که پارامتر های ضریب تبدیل مختصات ( γ , γ` ) ، جزو پارامتر های خود مرجع نمی باشند که با عوض کردن نام یک مرجع آنها هم تغییر کنند .
همانطور که می بینید چطور امکان دارد با تغییر جهت مقدار ضریب تغییر کند ؟
برای اطمینان از حصول مطلب آخرین مثال زده می شود :
فرض کنید مقادیر ( γ , γ` ) به ترتیب برای یک لحظه برابر اعداد ۲ و ۲/۱ باشند ، یعنی نقطه ای داریم که در آن لحظه روابط زیر برقرارند البته برای حالت اول( قبل از عوض کردن پریم )
مختصات متحرک * ۲/۱ = مختصات ثابت
مختصات ثابت * ۲ = مختصات متحرک
با عوض کردن پریم در حقیقت با حرکت در جهت عکس قبل ، به آن نقطه می رسیم و اگر بخواهیم اثبات را بپذیریم باید نوشت :
مختصات متحرک * ۲ = مختصات ثابت
مختصات ثابت * ۲/۱ = مختصات متحرک
چه کسی باور می کند یک نقطه دارای مختصات متفاوتی باشد اگر جهت حرکت و رسیدن به آن نقطه تغییر کند . جالب اینجاست که در فرمول های بالا مختصات ثابت در هر دو حالت با هم برابر و مختصات متحرک نیز ، چطور امکان دارد یکبار یک عدد را در ۲ ضرب کنیم و بار دیگر در ۲/۱ و هر دو بار عددی برابر بیاید ؟
به صراحت باید گفت که نه تنها γ = γ` نخواهد بود بلکه γ = ۱/ γ` رابطه صحیح می باشد
زیرا در هر لحظه داریم :
مختصات ثابت * γ = مختصات متحرک
و از همین رابطه داریم :
مختصات ثابت = مختصات متحرک * ۱/ γ
و باز در معادلات بالا داریم
مختصات متحرک * γ` = مختصات ثابت
چه ساده است که باید گفت :
γ`= ۱/ γ
برای آخرین بار و دور از هر فرمول می توان فهمید :
اگر یک متغییر ۱ برای تبدیل به متغییر ۲ می بایست در عدد K ضرب شود پس می توان گفت متغییر ۲ برای تبدیل به متغییر ۱ باید در عدد ۱/K ضرب شود .

متوجه اولین اشکال معادلات لورنتس شدیم که یک اشتباه در منطق استدلال بود البته همین یک مورد برای رد این معادلات کافی است . ولی اشتباه واضح دیگری هم هست .

توضیح اشتباه دوم معادلات لورنتس :
بعد از پذیرفتن γ` = γ ( که نادرست است ) به جای x و x` مقادیر ct و ct` گذارده می شود و γ را می یابد در ادامه مقاله ، جهت بیان اشکال دوم γ = γ` فرض می کنیم .
در لحظه t = ۰ نقاط o و o` ( مراکز دو مرجع مختصات ) بر هم منطبقند . مرجع s` با سرعت یکنواخت v شروع به حرکت می کند و بعد از گذشت t ، در مختصات s و گذشت زمان t` در مختصات s` داریم :
x` = γ(x - vt)
x = γ(x`+ vt`)
اگر یک علامت نوری در هر لحظه از o و o` به طرف A فرستاده شود و مقدار C ( سرعت نور ) را در t و t` ضرب کنیم ، فاصله نقطه A از o و o` بدست می آید .
توجه مهم : در فرمول های بالا ما پارامتر های هم نام با زمان حرکت نور داشتیم برای اینکه منظور بهتر بیان شود پارامتر های زمان حرکت نور را که عبارتند از t و t` به صورت (t) و (t`) نشان داده می شوند که با t و t` موجود از قبل در دو فرمول زیر اشتباه نشوند :
x` = γ(x - vt)
x = γ(x`+ vt`)
گفته شد که جهت اثبات اشکال دوم این معادلات γ` = γ را که نادرست است ، قبول می کنیم ، حال مقادیر c(t) و c(t`) را به جای x و x` جاگذاری می کنیم :
c(t`) = γ(x - vt)
c(t) = γ(x`+ vt)
اینک در اثبات این چنین آمده که طرفین دو رابطه فوق را در هم ضرب کرده و پارامتر های t و t` و (t) و (t`) را از طرفین حذف شده و مقدار γ را می یابد و با جاگذاری در فرمول ها ، معادلات تبدیل مختصات را می یابد .
صراحتا و قاطع باید گفت که مقادیر t و (t) و نیز مقادیر t` و (t`) برابر نمی باشند که بتوان از طرفین معادله حذف شوند .
برای تفهیم بهتر به تعریف آنها که ابتدا بیان شد رجو می کنیم :
(t) : زمان لازم برای رسیدن نور از مبدا o به نقطه A در هر لحظه از مسیر
(t`) : زمان لازم برای رسیدن نور از مبدا o` به نقطه A در هر لحظه از مسیر
t : زمان طی شده از لحظه شروع حرکت در مرجع o
t` : زمان طی شده از لحظه حرکت در مرجع o`
اگر ما برای زمان های طی شده در پیمایش نور تا نقطه A ، پارامتر های (t) و (t`) را به همین شکل قرارداد نمی کردیم ، بسیار محتمل بود با مقادیر زمانی t و t` در فرمول ها اشتباه کنیم و متوجه ایراد دوم این اثبات نشویم .
توضیح بیشتر :
مسلما متوجه شده اید که این چهار زمان با داشتن تشابه نامی ، دارای مقادیر متفاوت می باشند زیرا اگر هم به فرض محال این زمان ها دو به دو با هم مساوی باشند که بتوان در ظرب از طرفین حذف شوند ، این حالت تنها برای یک نقطه از مسیر ممکن خواهد بود به نحوه تغییرات این چهار پارامتر دقت کنید :
زمان های t و t` به دلیل سپری شدن زمان از لحظه شروع حرکت ، مرتبا افزایش می یابند در صورتی که مقدار (t`) یعنی زمان لازم برای رسیدن نور به نقطه A در مرجع o`به دلیل حرکت به طرف نقطه A ، مرتبا کاهش می یابد و زمان (t) به دلیل ثابت بودن نقطه A نسبت به o ، همواره ثابت است . چه کسی باور می کند این چها پارامتر در هر کجای مسیر دو به دو باهم برابر باشند . علت وقوع این اشتباه در این معادلات همان مشابهت نامی بوده که در ضرب حذف گردیده اند .

برای حصول توجیه کامل از دیدگاه دیگر بیان می شود که فرض کنید مقادیر سرعت و فاصله ها در این دو مرجع ، دارای اعدادی معقول باشند مانند :
V=۵m/s
Xa=۱۰m
و الی آخر و حال فرض کنید ۵/۱ ثانیه از زمان حرکت گذشته حال بیایید ببینیم مقادیر (t) و (t`) دارای چه مقادیری هستند :
خود بگویید اگر نور با سرعت خود فاصله ۱۰m و یا کمتر را بپیماید ، برای مقادیر (t) و (t`) چه حاصل خواهد شد اعدادی در حوالی نانوثانیه که لابد می توان گفت این عدد با ۵/۱ ثانیه یا در حوالی آن برابر است ( همان مقادیر t و t` ) !!!!!
به زودی معادلات تبدیل مختصات در مقاله ای دیگر ارائه خواهد شد

هفت، رقمی اسرارآمیز و مقدس

امروز و بنا به تقویم خویشاوندان آنسوی آب، فردا، روزی بسیار بسیار جالب است. این روز که هفتم جولای دوهزار و هفت نام دارد، هنگامی که به این شکل ۷/۷/۰۷ نوشته میشود، ماهیت جادویی خود را نشان میدهد.

در این روز که از نظر شمار فراوانی از افراد، خوش یمن ترین روز ممکن شناخته میشود، از شدت برگزاری مراسم عروس، رکورد شکن شده و مسئولین برگزاری مراسم ازدواج نمیدانند چگونه از عهده این تعداد فراوان جشن در یک شب، بر خواهند آمد.

از طرفی این روز، روزی عالی برای دارندگان کازینو در لاس وگاس و سایر نقاط “قمارخیز” جهان است. چرا که در قمار، قرار گرفتن سه عدد ۷ در کنار هم به معنای برنده شدن است و آزمودن بخت در روز ۷ ماه ۷ سال ۷، دیگر چه خواهد بود! اما به راستی چرا عدد ۷ از این همه قدر و منزلت برخوردار است؟

جادوی هفت
هفت، از ترکیب دو عدد سه و چهار ایجاد شده است که بنابر حکمت فیثاغورثی و زمانی بسیار دورتر از آن، اعدادی خوش یمن شناخته میشدند. به عقیده بابلیان، مصریان و تمدنهای باستانی دیگر، به وجود ۷ سیاره مقدس اعتقاد داشتند. در زبان عبری لغت قسم خوردن، به طور تحت اللفظی به معنای قرار گرفتن تحت نیروی ۷ چیز است که برگرفته از هفت میشی است که در پیمان میان ابراهیم نبی و ابی ملک در بیرشیبا به آن اشاره شده است.

هرودوت نیز به یک قسم عربی اشاره کرده که در آن هفت سنگ به خون آغشته میشوند. آفرینش جهان در هفت روز انجام شده، هفته هفت روز دارد، هفت حسن خداداد، هفت گناه کبیره، هفت مرحله در زندگی انسان، هفت طبقه بهشت و جهنم و مثالهای بیشمار دیگری در میان ادیان، ملل و اعصار مختلف از جمله مصادیق حضور جادویی عدد ۷ در زندگی و مرگ انسانها هستند.

تعدادی از مشهورترین ۷ های جهان از این قرارند:
هفت طبقه بهشت:
بر اساس آیات قرآن و مفسران احادیث، بالاترین درجه سعادت معنوی، ورود به طبقه هفتم بهشت است. مسلمانان به وجود هفت طبقه یا مرحله آمرزش و بهشتی شدن اعتقاد دارند. این طبقات هفتگانه همانهایی هستند که حضرت محمد(ص) در شب معراج خود سوار بر “براق” آنها را طی نموده است.

هفت گناه کبیره:
هفت گناه کبیره، گناهانی هستند که در زمان تاریخ بسیار قدیم رهبانیت مسیحی مشخص شده و در قرن ششم میلادی توسط پاپ گرگوری اول یا گرگوری کبیر در یک دسته قرار گرفته اند. این گناهان عبارتند از : تکبر، طمعکاری، شهوت –در معنای تمایل بیش از حد یا نامشروع جنسی، حسادت، شکم پرستی که معمولا مستی نیز در آن منظور میشود و تنبلی. هفت گناه کبیره از موضوعات مورد علاقه در وعظ و خطابه ها، نمایشنامه های اخلاقی و هنر اروپای قرون وسطا بوده است.

هفت کلمه آخر:
هفت کلمه آخر، به آخرین جمله حضرت عیسی بر صلیب اشاره دارد. این کلمات از این قرارند: ” خدای من، چرا مرا به خود واگذاشتی؟”

هفت علم انسانی (علوم سبعه):
طبقه بندی آزاد موضوعاتی که از قرن پنجم میلادی به بعد، دربرگیرنده برنامه آموزشی غرب در قرون وسطا بود. به نظر میرسد که نام “علوم انسانی” برگرفته از رساله “سیاست” ارسطو باشد که در آن از “شاخه هایی از دانش که شایسته انسان آزاد است”، یعنی دانش اولیه ای که برای یک شهروند با تحصیلات مناسب لازم است، سخن گفته است. این علوم عبارتند از علوم سه گانه : دستور زبان (ادبیات)، علم بیان و دیالکتیک (مباحثه و مکالمه) و علوم چهارگانه که پیشرفته تر بوده و از این قرارند: حساب، هندسه، موسیقی و نجوم.

عجایب هفتگانه طبیعی:
کوه اورست در مرز نپال و چین، آبشار ویکتوریا در آفریقا، گرند کنیون Grand Canyonآمریکا، ساحل مرجان بزرگ استرالیا، سپیده دم شمالی قطب شمال، آتشفشان پاریکوتین Paricutinدر مکزیک و بندر ریو دوژانیرو برزیل

هفت مرد فرزانه:
نامی که در سنت یونانی به هفت تن از سیاستمداران، قانونگذاران و فیلسوفان قرن ۷ و ۶ قبل از میلاد داده شد. این فرزانگان عبارتند از: سولون قانون گذار یونانی، تالس فیلسوف اهل میلتوس، پیتاکوس فرمانده نظامی اهل میتیلن، کلئوبولوس فیلسوف اهل رودس، شیلون اسپارتی از ناظران شاه، بیاس فرزانه ترین هفت فرزانه، اهل پری ین و پریاندر حاکم مستبد کورنتی.

هفت دریا:
شامل دریاهای قطب شمال و قطب جنوب، اقیانوس آرام شمالی و جنوبی، اقیانوس اطلس شمالی و جنوبی و اقیانوس هند.

هفت حس:
بر اساس تعلیمات باستانی، روح انسان یا “بدن مقدس درون” او مرکب از هفت خاصیت است که هر یک تحت تاثیر یکی از سیارات هفتگانه اند. آتش موجب زندگی، خاک به وجود آورنده توانایی احساس کردن، آب موجب قدرت بیان، هوا حس چشایی، مه موجد حس بینایی، گلها به وجود آورنده حس شنوایی و باد جنوب به وجود آورنده حس بویایی هستند.

هفتمین پسر از هفتمین پسر:
همانطور که گفتیم، هفت جادویی ترین اعداد است و در معرفت قومی، هفتمین فرزند پسر از هفتمین پسر یک خانواده با نیروهای قدرتمند جادویی و شفادهندگی متولد میشود. او پیشگو است و میتواند طلسمهای قدرتمندی را اجرا کند و میتواند با نهادندست خود بر بدن افراد رنجور، آنان را شفا دهد.

عجایب هفتگانه قرون وسطی:
۱) آمفی تئاتر روم، ۲) کاتاکومبهای (سرداب) اسکندریه، مصر ۳) دیوار بزرگ چین ۴) استون هنج در ویلتشایر انگلستان ۵) برج کج پیزا ۶) برج چینی (از جنس چینی) نانکینگ، چین ۷) مسجد ایا صوفیه در استانبول