۱۳۸۷ تیر ۱, شنبه

Firmware چيست؟

جواب دادن به اين سؤال كمي پيچيده است. تا حدودي مي‌توان گفت كه با يك <مفهوم> سر و كار داريم؛ مفهومي به نام <ميان‌افزار>؛ موجوديتي كه نه سخت‌افزار است نه كاملاً مي‌توان آن را نرم‌افزار دانست. بهتر است كمي بيشتر توضيح دهيم. براي مديريت هر سخت‌افزاري يا بهتر بگوييم براي استفاده بهينه از امكانات سخت‌افزاري، نيازمند يك سيستم مديريتي هستيم كه توانايي مديريت و زمانبندي اجرا و كنترل فرآيندها و پردازش‌ها را داشته باشد. در مدل‌هاي پيشرفته (مانند انواع كامپيوتر، برخي از مدل‌هاي گوشي موبايل و انواع Handheld) نام اين سيستم مديريتي سيستم‌عامل و در مدل‌هاي ساده‌تر (مانند انواع پخش‌كننده MP۳، انواع ساده گوشي موبايل همانند نوكيا ۱۱۰۰ و انواع ساده‌تر و دستگاه‌هاي ساده‌تر مانند انواع رايتر) نام آن Firmware يا به فارسي، ميان‌افزار است.

در انواع پيشرفته، كار ميان‌افزار ترجمهِ دستورات نرم‌افزاري به زبان قابل فهم براي سخت‌افزار و در انواع ساده‌تر، مثلاً در يك پخش‌كننده MP۳، تفسير فرامين صادر شده از طريق دكمه و درخواست اجراي فرمان مورد نظر از سيستم يا مدارات موجود در دستگاه است.

محل دقيق ميان‌افزار كمي بالاتر از سخت‌افزار است. در واقع مي‌توان اظهار داشت كه اولين نرم‌افزار مرتبط ( يا حتي تنها نرم‌افزار) با سخت‌افزار، ميان‌افزار است. برنامه‌نويسان مي‌دانند كه محل قرارگيري ميان‌افزار، دقيقاً پايين‌تر از اسمبلر است.

ميان‌افزارها را در كارگاه يا كارخانه به وسيله دستگاه‌هايي به نام Emulator در حافظه‌هاي قابل برنامه‌ريزي و فقط خواندني موسوم به Programable Read- Only Memory) PROM) قرار مي‌دهند. در واقع اين حافظه‌ها را به وسيله Emulator برنامه‌ريزي مي‌كنند. يك نمونه از انواع اين حافظه‌ها همان بايوس كامپيوتر است كه ميان‌افزاري را (همان تنظيمات بايوس) نيز اجرا مي‌كند. محتويات اين حافظه‌ها نيز ايستا است و پس از خاموش شدن دستگاه به اطلاعات موجود در آن‌ها صدمه‌اي وارد نمي‌آيد.

گاهي ممكن است در زمان طراحي و توليد اين ميان نرم‌افزارها (كه در مرحله طراحي و توليد گهگاه به اندازه يك برنامه سنگين محاسباتي زمان‌بر هستند) مشكلاتي به وجود آيد كه تنها در زمان عملكرد مشخص شوند. از اين رو توليدكنندگان سخت‌افزار مرتباً به بررسي ميان‌افزارهاي نصب شده اقدام مي‌كنند و در صورت وجود خطا يا ايراد نرم‌افزاري، اقدام به برطرف نمودن آن ايراد مي‌كنند و نسخه بروز شده آن ميان‌افزار را منتشر مي‌سازند. از اين رو بروز‌رساني ميان‌افزار سخت‌افزار‌هاي نصب شده در كامپيوترمان، گوشي موبايلمان، پخش‌كننده MP۳ و دستگاه‌هاي سخت‌افزاري كه كنترل شبه‌‌نرم‌افزاري دارند، كاري عاقلانه و سنجيده است.

توجه‌

در استفاده از دستورالعمل‌هاي ارائه شده نهايت دقت را به كار ببريد.
عصر شبكه هيچ‌گونه مسئوليتي را در خصوص وارد آمدن صدمه‌ و خسارت به دستگاه شما نمي‌پذيرد.

رايتر شما چه CD Writer باشد، چه DVD Writer، فارغ از نوع، مدل و نشان تجاري دستگاه، داراي يك Firmwareاست. مانند تمام نرم‌افزارها، Firmware نيز مرتباً از سوي سازنده ارتقا پيدا مي‌كند. دليل اين كار نيز كاملاً مشخص است؛ برطرف كردن مشكلات و نواقصي كه در زمان طراحي يا توليد و اجراي آن به‌وجود مي‌آيند.

اين مشكلات ممكن است در مراحل اوليه طراحي و توليد خود را نشان ندهند. معمولاً پس از اجراي نرم‌افزار، نمايش انواع باگ‌ها و مشكلات منطقي و غير‌منطقي شروع مي‌شود و شب‌هاي به‌يادماندني‌اي را براي تيم طراحي به يادگار خواهد گذاشت. از اين‌رو هر توليد‌كننده‌اي براي اين‌كه ضمن حفظ اعتبار خود مشكلاتي را كه ممكن است در زمان استفاده توسط كاربر تشخيص داده شوند، برطرف سازد، اقدام به تهيه نسخه‌هاي بهبود يافته Firmware دستگاه‌هاي توليدي خود مي‌نمايد.

توجه داشته باشيد كه ممكن است در زمان استفاده از درايو نوري خود، هرگز متوجه مشكلات موجود نشويد، اما مطمئن باشيد اگر با روشي كه در ادامه معرفي خواهد شد، آگاهي يافتيد كه Firmware بروز شده‌اي از سوي توليد كننده ارائه شده است، به طور حتم مشكل يا مشكلاتي در Firmware دستگاه وجود دارد. بنابراين مي‌توانيد اقدام به بروز‌كردن دستگاهتان كنيد.

مراحل كار

اول از همه بايد نوع و مدل درايو موجود را تشخيص دهيد. براي اين‌كار بهتر است از خود ويندوز كمك بگيريد. البته نرم‌افزارهايي هم وجود دارند كه به بررسي سخت‌افزارهاي نصب شده روي كامپيوتر مي‌پردازند و نشان تجاري، مدل و اطلاعات مختلفي از جمله نگارش و مدل Firmware هر دستگاه را به شما ارائه مي‌دهند.

از قسمت System Properties تب Hardware را انتخاب نماييد و روي دكمه Device Manager كليك كنيد. روي علامت (+) عبارت DVD/CD-ROM Drives كليك كنيد. فهرست درايوهاي نوري موجود روي كامپيوترتان را مشاهده خواهيد كرد. در اين فهرست نام هر دستگاه به همراه مدل آن آورده شده است. به عنوان مثال، به چنين عبارتي برخورد خواهيد كرد:

SONY DVD RW DRU-۸۲۰۸A
اين عبارت علاوه بر نام توليد‌كننده، نوع و مدل دستگاه را نيز نمايش مي‌دهد. اگر از اين روش لذت نمي‌بريد، مي‌توانيد از Nero كمك بگيريد. در مجموعه نرم‌افزاري Nero، برنامه‌اي به نام Nero Info Tool وجود دارد كه از همان ابزارهايي است كه تمام زير‌و‌بم‌‌هاي موجود و مرتبط با درايوهاي نوري را بررسي مي‌كند. مزيت استفاده از اين ابزار اين‌است كه نگارش Firmware درايو را نيز نمايش مي‌دهد.

پس از اين‌كه اطلاعات مورد نظر را استخراج كرديد، به اينترنت متصل شويد و در موتور جست‌و‌جوي گوگل، از كليد‌واژه تركيبي زير براي يافتن فايل مورد نظر استفاده كنيد:

Properties + Firmware + Download&Your Drive name

در عبارت بالا به جاي Your Drive name & Properties نام و مدل دستگاهتان را كه در مرحله قبل استخراج كرديد، بنويسيد. به عنوان مثال، من براي DVD Writer خود بايد چنين واژه‌اي را جست‌و‌جو كنم:

SONY DVD RW DRU-۸۲۰A + Firmware + Download

توجه كنيد كه تنها قسمت اول را تغيير دهيد. با اين‌كار (استفاده از اين كليدواژه) گوگل در سايت‌هايي جست‌و‌جو خواهد كرد كه حاوي لينك‌هايي به منابعي هستند كه شامل آن سه كليد واژه ذكر شده مي‌گردند. مطمئن باشيد كه اولين يا دومين هينت (نتيجه يك جست‌و‌جو در يك موتور جست‌و‌جو، تعدادي هينت يا تطابق است كه به صورت فهرست شده نمايش داده مي‌شوند) شما را به هدف خواهد رساند.

معمولاً تمام تلاش‌هاي ما سرانجام به دانلود يك فايل چندصد كيلوبايتي منتهي خواهد شد. توجه داشته باشيد كه علاوه بر خود توليد كننده، شركت‌ها و حتي اشخاص ديگري نيز اقدام به تهيه Firmware براي دستگاه‌ها مي‌نمايند. بر اساس تجربه بهتر است از نسخه‌اي استفاده كنيد كه توسط خود سازنده ارائه شده است.

پس از اين‌كه فايل يا فايل‌ها را دانلود كرديد، زماني فرا مي‌رسد كه ‌بايد مهم‌ترين و شايد خطرناك‌ترين قسمت كار را انجام دهيد. در اين مرحله بايد يك فايل اجرايي را اجرا كنيد تا روند آپديت‌كردن بايوس به صورت خودكار طي شود. البته قبل از انجام هركاري، روشي را كه سازنده اعلام كرده است، به دقت مطالعه كنيد. ممكن است براي اين كار لازم باشد تغييراتي را به صورت موقت در آرايش سخت‌افزاري كامپيوترتان اعمال كنيد. ممكن است نياز باشد زماني كه شما دو درايو را به يك كابل متصل كرده‌ايد، يكي را از كابل موقتاً جدا نماييد و پس از آپديت شدن بايوس درايو مورد نظرتان، دوباره درايو ديگر را به كابل متصل كنيد.

با اين حال قدر مسلم اين است كه دقت داشته باشيد فارغ از نوع و مدل دستگاه، زماني كه برنامه مشغول آپديت كردن بايوس درايوتان است (كه مدت زمان اندكي است) هرگز برنامه‌هاي ديگري را اجرا نكنيد. قبل از اجرا، اتصال به اينترنت خود را قطع نماييد و برنامه آنتي‌ويروس خود را نيز غير‌فعال كنيد. همچنين هر نوع CD و يا DVD را از درايو خارج كنيد.

دقت كنيد كه ممكن است در طي اين زمان چراغ‌ يا چراغ‌هاي روي درايو روشن شوند يا چشمك بزنند. اين عمل غير عادي نيست. تعجب نكنيد و هرگز اقدام به باز كردن درِ درايو نكنيد. همچنين سعي كنيد برق كامپيوتر قطع نشود! چون ممكن است مجبور شويد درايو را براي تعمير به گارانتي بفرستيد يا در بدترين شكل ممكن، مجلس ختمي براي درايو محبوبتان برگزار كنيد.

اما از هيچ چيز نترسيد. شخصاً بارها اين‌كار را انجام داده‌ام و حتي درايوهاي دوستان و آشنايان را نيز از اين آزمايش‌ها گذرانده‌ام. خيالتان راحت باشد. اين كار را اگر بر اساس روشي كه از سوي توليد‌كننده ارائه شده است انجام دهيد، هيچ مشكلي براي درايو‌تان به وجود نخواهد آمد.

پس از اين‌كه Firmware درايوتان را آپديت كرديد، مطمئناً درايوتان بي‌عيب و نقص‌تر از گذشته كار خواهد كرد، اما انتظار نداشته باشيد كه فرآيند رايت كردن اطلاعات با سرعت بيشتري انجام شود يا سخت‌افزار دستگاهتان تغيير كند. اما مطمئنا خطاهاي كمتري در زمان خواندن و نوشتن انواع ديسك‌ها بروز خواهد نمود

هیچ نظری موجود نیست: